การศึกษาคาริโอไทป์ของแมวดาวในประเทศไทย

Karyotypic of Leopard cat (Prionailurus bengalensis Kerr) in Thailand.

พันธิวา แก้วมาตย์ (Puntivar Keawmad)^*

ดร.สัมภาษณ์ คุณสุข (Dr.Sumpars Khunsook)^**

อลงกลด แทนออมทอง(Alongkoad Tanomtong)^***

บทคัดย่อ

แมวดาวเป็นสัตว์วงศ์เสือที่มีขนาดเล็กที่สุดในบรรดาเสือทั้งหมด การศึกษาคาริโอไทป์ของแมวดาวใช้ตัวอย่างเลือดแมวดาวเพศผู้ 1 ตัว และเพศเมีย 1 ตัว จากสวนสัตว์นครราชสีมา เตรียมโครโมโซมด้วยการเพาะเลี้ยงเซลล์เม็ดเลือดขาวที่อุณหภูมิ 37°c เป็นเวลา 72 ชม. เก็บเกี่ยวเซลล์ด้วยเทคนิคโคลชิซิน-ไฮโปโทนิค-ฟิกเซชั่น-แอร์ดาร์ยอิง ย้อมสีโครโมโซมแบบธรรมดา ย้อมแถบสีแบบจี และการย้อมแถบสีแบบจีที่ให้รายละเอียดสูง จากการศึกษาพบว่าแมวดาวมีโครโมโซม 2n (diploid) เท่ากับ 38 แท่ง มีจำนวนโครโมโซมพื้นฐาน (NF) เท่ากับ 74 ทั้งในเพศผู้และเพศเมีย โครโมโซมร่างกาย 6 กลุ่ม ประกอบด้วย กลุ่ม A เป็นโครโมโซมชนิดซับเมทาเซนตริกขนาดใหญ่ 4 แท่ง ขนาดกลาง 2 แท่ง กลุ่ม B เป็นชนิดอะโครเซนตริกขนาดใหญ่ 6 แท่ง ขนาดกลาง 2 แท่ง กลุ่ม C เป็นชนิดเมทาเซนตริกขนาดใหญ่ 4 แท่ง กลุ่ม D เป็นชนิดซับเมทาเซนตริกขนาดเล็ก 8 แท่ง กลุ่ม E เป็นชนิดเมทาเซนตริกขนาดเล็ก 8 แท่ง E1 เป็น satellite chromosome กลุ่ม F เป็นชนิดทีโลเซนตริกขนาดเล็ก 2 แท่ง โครโมโซมเอ็กซ์เป็นชนิดซับเมทาเซนตริกขนาดกลาง และโครโมโซมวายเป็นชนิดเมทาเซนตริกขนาดเล็กที่สุด

สูตรคาริโอไทป์ 2n (38) = L₄^m +L₄^sm+L₆^a+M₂^sm+M₂^a+S₈^m+S₈^sm+ S₂^t + sex chromosomes

ABSTRACT

This is the karyotypic study of the Asian leopard cat, Prionailurus bengalensis (Carnivora, Felidae) in Thailand. Blood samples were taken from two males and two females. After the standard whole blood lymphocyte culture at 37 °C for 72 hr. in presence of colchicine, the metaphase spreads were performed on microscopic slides and air-dried. Conventional staining, G-banding and high-resolution technique were applied to stain the chromosome. The results showed that the number of diploid chromosome of Asian leopard cat was 2n=38, the fundamental number (NF) was 74 in male and female. Autosome is divided into 6 categories has 4, 2 and 8 large, medium and small submetacentric pairs respectively, 4 and 8 lage and small metacentric respectively, 8 acrocentric pairs and 2 telocentric pairs. The X chromosome is medium submetacentric, while the Y chromosome is small metacentric.

2n (38) = L₄^m +L₄^sm+L₆^a+M₂^sm+M₂^a+S₈^m+S₈^sm+ S₂^t + sex chromosomes

คำสำคัญ : คาริโอไทป์ แมวดาว โครโมโซม

Key words : karyotype, leopard cat, chromosome

^*นักศึกษาหลักสูตร วท.ม. สาขาพันธุศาสตร์ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

^**อาจารย์ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

^***ผู้ช่วยศาสตราจารย์ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

จากการประชุมทางวิชาการ เสนอผลงานวิจัย ระดับบัณฑืตศึกษา ครั้งที่ 9
วันศุกร์ที่ 19 มกราคม 2550 ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
The 9^th Symposium on Graduate Research, KKU. 19 January 2007