บารมี ๓๐ ทัศ

บารมีทั้ง ๑๐ ประการอันเป็นองค์บารมีของพุทธการกธรรม สามารถแตกเป็น ๓ ระดับ คือ
๑. (สามัญ)บารมี หรือบารมีต้น
๒. อุปบารมี หรือบารมีกลาง
๓. ปรมัตถบารมี หรือบารมีปลาย

การจำแนกระดับของบารมีนี้มีหลายประการ เช่น

จำแนกด้วยการกระทำ
บารมีต้น เป็นการอนุโมทนาการกระทำของผู้อื่น
อุปบารมี เป็นการให้ผู้อื่นทำ
ปรมัตถบารมี เป็นการกระทำด้วยตนเอง

จำแนกด้วยธรรม
บารมีต้น เป็นธรรมขาวเจือด้วยธรรมดำ
อุปบารมี เป็นธรรมขาวไม่เจือด้วยธรรมดำ
ปรมัตถบารมี เป็นธรรมไม่ดำไม่ขาว

จำแนกด้วยกาล
บารมีต้น บำเพ็ญในกาลตั้งความปราถนาทางใจ
อุปบารมี บำเพ็ญในกาลตั้งความปราถนาทางวาจา
ปรมัตถบารมี บำเพ็ญในกาลตั้งความปราถนาทางกาย

จำแนกด้วยความยาก
บารมีต้น เนื่องด้วยวัตถุและทรัพย์นอกกาย
อุปบารมี เนื่องด้วยอวัยวะและเลือดเนื้อ
ปรมัตถบารมี เนื่องด้วยชีวิต

(อรรถกถาพระไตรปิฎก เล่มที่ ๗๔ อรรถกถา จาริยาปิฏก)


บารมีทั้งสิบอย่างที่เป็นบารมีต้น รวมกันเรียกว่า บารมี ๑๐ ทัศ
บารมีทั้งสิบอย่างที่เป็นอุปบารมี รวมกันเรียกว่า อุปบารมี ๑๐ ทัศ
บารมีทั้งสิบอย่างที่เป็นปรมัตถบารมี รวมกันเรียกว่า ปรมัตถบารมี ๑๐ ทัศ

ผู้ปรารถนาสาวกภูมิ ต้องบำเพ็ญบารมี ๑๐ ทัศ
ผู้ปรารถนาปัจเจกภูมิ ต้องบำเพ็ญบารมี ๒๐ ทัศ คือ บารมีและอุปบารมี
ผู้ปรารถนาพุทธภูมิ ต้องบำเพ็ญบารมี ๓๐ ทัศ คือ บารมี อุปบารมี และปรมัตถบารมี

เมื่อแจกแจงบารมีทั้ง ๓๐ ทัศ ตามความยาก จะได้ดังนี้

๑. ทานบารมี
บารมี สละธนสารสมบัติ บุตร ภริยา ให้เป็นทาน
อุปบารมี สละอวัยวะและเลือดเนื้อ ให้เป็นทาน
ปรมัตถบารมี สละชีวิต ให้เป็นทาน

๒. ศีลบารมี
บารมี ยอมสละธนสารสมบัติ บุตร ภริยา เพื่อรักษาศีล
อุปบารมี ยอมสละอวัยวะและเลือดเนื้อ เพื่อรักษาศีล
ปรมัตถบารมี ยอมสละชีวิต เพื่อรักษาศีล

๓. เนกขัมมบารมี
บารมี ถือบวช โดยไม่อาลัยในธนสารสมบัติ บุตร ภริยา
อุปบารมี ถือบวช โดยไม่อาลัยในอวัยวะและเลือดเนื้อ
ปรมัตถบารมี ถือบวช โดยไม่อาลัยในชีวิต

๔. ปัญญาบารมี
บารมี ใช้ปัญญารักษา ธนสารสมบัติ บุตร ภริยา ของผู้อื่น
อุปบารมี ใช้ปัญญารักษา อวัยวะและเลือดเนื้อ ของผู้อื่น
ปรมัตถบารมี ใช้ปัญญารักษา ชีวิต ของผู้อื่น

๕. วิริยะบารมี
บารมี มีความเพียร ไม่อาลัยใน ธนสารสมบัติ บุตร ภริยา
อุปบารมี มีความเพียร ไม่อาลัยใน อวัยวะและเลือดเนื้อ
ปรมัตถบารมี มีความเพียร ไม่อาลัยใน ชีวิต

๖. ขันติบารมี
บารมี อดทนต่อผู้ที่จะทำร้ายต่อ ธนสารสมบัติ บุตร ภริยา
อุปบารมี อดทนต่อผู้ที่จะทำร้ายต่อ อวัยวะและเลือดเนื้อ
ปรมัตถบารมี อดทนต่อผู้ที่จะทำร้ายต่อ ชีวิต

๗. สัจจบารมี
บารมี ยอมสละธนสารสมบัติ บุตร ภริยา เพื่อรักษาสัจจะ
อุปบารมี ยอมสละอวัยวะและเลือดเนื้อ เพื่อรักษาสัจจะ
ปรมัตถบารมี ยอมสละชีวิต เพื่อรักษาสัจจะ

๘. อธิษฐานบารมี
บารมี ไม่หวั่นไหวแม้ต้องสูญเสีย ธนสารสมบัติ บุตร ภริยา
อุปบารมี ไม่หวั่นไหวแม้ต้องสูญเสีย อวัยวะและเลือดเนื้อ
ปรมัตถบารมี ไม่หวั่นไหวแม้ต้องสูญเสีย ชีวิต

๙. เมตตาบารมี
บารมี มีเมตตาแม้ต่อผู้ที่จะทำร้าย ธนสารสมบัติ บุตร ภริยา
อุปบารมี มีเมตตาแม้ต่อผู้ที่จะทำร้าย อวัยวะและเลือดเนื้อ
ปรมัตถบารมี มีเมตตาแม้ต่อผู้ที่จะทำร้าย ชีวิต

๑๐. อุเบกขาบารมี
บารมี วางเฉยได้ต่อผู้ที่จะทำร้าย ธนสารสมบัติ บุตร ภริยา
อุปบารมี วางเฉยได้ต่อผู้ที่จะทำร้าย อวัยวะและเลือดเนื้อ
ปรมัตถบารมี วางเฉยได้ต่อผู้ที่จะทำร้าย ชีวิต


http://larndham.net/index.php?showtopic=22628&st=0