สติ-จิตสำนึก นำชีวิตผ่านปีม้า

เสาร์สบายๆ ฉบับนี้ยังคงอยู่ในบรรยากาศปีใหม่ ปีนี้หลายคนห่วงว่าจะเป็นปี "ม้าพยศ" เพราะการเมืองที่ร้อนแรงข้ามปีและน่าจะแรงขึ้นเรื่อยๆ หากม็อบกปปส. ที่นำโดย "สุเทพ เทือกสุบรรณ" ปิดกรุงเทพฯ ตามที่ประกาศ "ชัตดาวน์" ยังไม่รู้ว่าจะนานแค่ไหน

ปีใหม่นี้ได้ขอพรผู้หลักผู้ใหญ่ทุกคนก็จะบอกว่า ขอให้ใช้ชีวิตอย่างมี "สติ" เมื่อถามถึงสถานการณ์บ้านเมืองว่า จะจบอย่างไร ทุกคนจะพูดคล้ายๆ กันว่า ขึ้นอยู่ว่าแต่ละฝ่ายจะมี "สติ" หรือไม่ หากทุกคนขาดสติก็คงถึงขั้นเลือดตกยางออก

ฉะนั้น ปีใหม่นี้ใครจะทำอะไร คงต้องมี "สติ" มากขึ้นหากเผลอขาดสติไปแค่นิดเดียว ภัยก็จะตามมาเมื่อนั้น แต่การจะมีสติได้ก็คงหมั่นตรวจสอบตัวเอง ต้องรู้เท่าทัน หมายถึง การตื่นรู้ การระลึกได้แต่การจะตื่นรู้และการระลึกได้ ก็ต้องมาจากการใส่ใจ ซึ่งก็มีผลมาจากการ "หยุด" และ "มอง"

ถ้าเรา "หยุด" และ "มอง" อย่างใส่ใจ เราก็จะสามารถมองเห็นอะไรได้แจ่มชัด มีความเข้าใจอะไรมากขึ้น เข้าใจตัวเองเข้าใจผู้อื่น เข้าใจสังคมและเข้าใจแม้กระทั่งฝ่ายตรงข้าม ว่าทำไมเขาจึงคิดเช่นนั้น

หากอยากจะเห็นชาติบ้านเมืองดีขึ้นกว่าเก่าเราต้องใช้สติ และ "ต้องสร้างจิตสำนึกที่ดีงาม" ในตัวเราก่อน อย่างที่ "เดวิด โบห์ม" กล่าวไว้ว่า "ถ้าหากเราจะให้สังคมเปลี่ยนแปลง ความเปลี่ยนแปลงในระดับสังคมที่ฉาบฉวย หรือความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจนั้น มิอาจส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างจริง ๆ จัง ๆ ได้ หากจะต้องเปลี่ยนจิตสำนึก (การเปลี่ยนแปลงระดับการรับรู้ของมนุษย์) เลยทีเดียว เรายังไม่รู้ว่าจะทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงเช่นนั้นในตัวมนุษย์ได้อย่างไร แต่ผมคิดว่าการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวสำคัญอย่างยิ่งยวด"

แม้ว่า เดวิด โบห์ม ยังหาวิธีให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในตัวมนุษย์ไม่ได้ก็ตาม ขอเพียงให้เราทุกคนมีสติ มีสมาธิ เอาใจใส่ในตัวเองก็จะเห็นการเปลี่ยนแปลง จะมีมุมมองที่กว้างและรอบด้านขึ้น จะมีความเมตตากรุณาต่อสรรพสิ่ง มีความเอาใจใส่ในผู้คนมากขึ้น เหมือนอย่างที่ "วอลต์ วิตแมน" กวีเอกกล่าวไว้ว่า "ฉันเชื่อว่าใบหญ้าใบหนึ่งก็มิได้ยิ่งหย่อนไปกว่าการโคจรของหมู่ดาว"

คนทุกคนล้วนเท่ากัน ต้องให้เกียรติและเมตตาต่อกัน บ้านเมืองจึงจะสงบสุข

คอลัมน์ เมืองไทย 25น./ทวี มีเงิน
ข่าวสดออนไลน์, 4 ม.ค.2557