10 ข้อสังเกต ในการเลือกตั้งวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557

จากเหตุการณ์เมื่อวันที่ 26 มกราคม 2557 ที่ผ่านมา การเคลื่อนไหวของมวลมหาประชาชนได้ให้บทเรียนกับประชาชนอย่างมาก ในการที่จะเดินหน้าอย่างไรในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 ดังนี้

1. กปปส. ไม่สามารถปิดทุกหน่วยเลือกตั้งในประเทศนี้ได้โดนปิดได้ 89 เขตจากเขตเลือกตั้ง 375 เขต ปิดได้ส่วนใหญ่ในพื้นที่ภาคใต้ 56 เขตเลือกตั้งโดยไม่มีการเสียเลือดเสียเนื้อ เพราะประชาชนคิดกันอย่างเป็นเอกภาพ ส่วนที่กรุงเทพมหานครปิดได้สำเร็จ 33 เขต

2. ในพื้นที่ กทม. เกิดความขัดแย้งและมีการรุมสังหารแกนนำ กปท.คุณสุทิน ธราทิน และทำร้ายมวลชนโดยอันธพาลทางการเมือง ในพื้นที่ของพรรคเพื่อไทย ในพื้นที่วัดศรีเอี่ยม เขตบางนา กรุงเทพมหานคร

3. หน่วยเลือกตั้งในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 จะมีเพิ่ม มากกว่าเดิมมาก จะทำให้ไม่สามารถที่จะปิดการเลือกตั้งทุกหน่วยได้ และในพื้นที่พรรคเพื่อไทยก็มีการเตรียมการมากขึ้น อาจมีการสูญเสียเพิ่มเติมโดยไม่จำเป็น

สิ่งที่จะต้องพิจารณาต่อมาคือ

1. ตามรัฐธรรมนูญมาตรา 108 วรรค 2 การเลือกตั้งต้องเกิดขึ้นพร้อมกันทั่วประเทศ เพื่อไม่ให้มีความได้เปรียบเสียเปรียบในการรู้ผลการเลือกตั้งล่วงหน้า ดังนั้นเมื่อการสมัครรับเลือกตั้งในระบบเขตไม่สามารถจัดได้ถึง 28 เขต หมายความว่า การเลือกตั้งครั้งนี้ไม่สามารถเกิดขึ้นได้พร้อมกันทั่วประเทศได้ จึงมีความหมายว่าการเลือกตั้งในครั้งนี้จะต้องเป็นโมฆะแล้วค่อนข้างแน่นอน

2. พื้นที่ภาคใต้หลายจังหวัดมีความเป็นเอกภาพในความคิดในการที่จะคัดค้านการเลือกตั้งอย่างเป็นเอกภาพ โดยมีฐานเสียงของพรรคประชาธิปัตย์เป็นสำคัญ การคัดค้านการเลือกตั้งทำได้ประสบความสำเร็จอย่างดีเยี่ยม โดยปราศจากการโจมตีทำร้ายจากคนเสื้อแดง จึงมีความเสี่ยงน้อยที่สุด จึงอาจต้องต้องร้องขอให้พี่น้องจังหวัดภาคใต้ได้ช่วยกันคัดค้านการเลือกตั้งให้สำเร็จอีกครั้งในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 และในคราวต่อๆไปจนกว่าจะปฏิรูปประเทศไทยได้สำเร็จ

ถ้าพี่น้องภาคใต้เพียงเขตใดเขตหนึ่ง หรือจังหวัดใดจังหวัดหนึ่งสามารถทำให้การนับคะแนนในระบบบัญชีรายชื่อไม่ครบทุกหน่วย ผลก็คือจะไม่สามารถรวมคะแนนเพื่อประกาศผล ส.ส.ในระบบบัญชีรายชื่อได้ ผลคือ ส.ส.บัญชีรายชื่อถึง 125 คน จะไม่สามารถประกาศผลได้

และเมื่อไม่สามารถประกาศผลคะแนนในระบบบัญชีรายชื่อได้ถึงขนาดนี้ ก็หมายความว่าการเลือกตั้งครั้งนี้จะไม่มี ส.ส.ครบ 95 % ผลคือแม้จะมีการเลือกตั้งไปก็ไม่สามารถมีสภาผู้แทนราษฎรได้ ไม่สามารถเลือกประธานสภาผู้แทนราษฎรได้ ไม่สามารถมีนายกรัฐมนตรีคนใหม่ได้

3. เมื่อมั่นใจตามข้อ 2 ที่กล่าวมาข้างต้นแล้ว ก็เป็นหลักประกันว่าไม่ว่าการคัดค้านหน่วยเลือกตั้งสำเร็จ "เพิ่มเติม" ได้หรือไม่อย่างไรนอกพื้นที่เขตในจังหวัดภาคใต้ รัฐบาลในระบอบทักษิณจะไม่สามารถกลับเข้าสู่อำนาจได้อีกถ้าพี่น้องประชาชนภาคใต้ไม่ยินยอม

4. เมื่อทราบว่านอกเขตพื้นที่ภาคใต้หากขัดขวางการเลือกตั้งได้ก็เป็น "โบนัส" ดังนั้นถ้าพื้นที่ใดมีความเสี่ยงอันตราย เช่น พื้นที่ชายขอบของกรุงเทพมหานคร หรือพื้นที่ ส.ส.ของพรรคเพื่อไทย พี่น้องประชาชนไม่มีความจำเป็นต้องไปเสี่ยงปิดในพื้นที่ดังกล่าวเลย เพื่อรักษาชีวิตและความปลอดภัยของมวลชนผู้บริสุทธิ์

5. เนื่องจากการรณรงค์ปิดหน่วยเลือกตั้งทั่วประเทศต่างจากกรณีอย่างอื่น เพราะแม้ กปปส.และมวลมหาประชาชนต้องการปฏิรูปก่อนการเลือกตั้ง แต่ไม่สามารถปิดกั้นทุกหน่วยเลือกตั้งได้ ดังนั้นพื้นที่ใดที่ประชาชนต้องการใช้สิทธิ์ ขอให้เปิดความสะดวกให้พี่น้องประชาชนต้องการใช้สิทธิ์นั้น เพราะมวลมหาประชาชนเป็นคู่กรณีกับรัฐบาลระบอบทักษิณกับระบบการเมืองที่ล้มเหลว ไม่ได้เป็นคู่กรณีกับประชาชนผู้ที่ต้องการใช้สิทธิ์เลือกตั้ง และเราไม่จำเป็นต้องเสียแนวร่วมประชาชนเหล่านี้โดยไม่จำเป็น

แต่หากรณรงค์ในการปิดหน่วยเลือกตั้งทั่วประเทศ จะตกหลุมพรางของรัฐบาลที่อ้างว่า หน่วยเลือกตั้งทั่วประเทศส่วนใหญ่เปิดได้เพื่อมาทำลายความชอบธรรมว่าการปิดหน่วยเลือกตั้งเป็นเพียงเสียงส่วนน้อยของคนในประเทศอีก

เพราะความจริงเมื่อเราเล่นตามบทบาทในรัฐธรรมนูญ แม้เสียงส่วนน้อยคัดค้านการเลือกตั้ง ก็สามารถหยุดการเลือกตั้งสภาผู้แทนราษฎรที่ไม่ชอบธรรมได้เช่นกัน อ้างอิงสิทธิ์และช่องทางตามรัฐธรรมนูญมาตรา 93 วรรค 7 ที่ได้ผ่านความเห็นชอบจากประชามติแล้ว

โดยเฉพาะอย่างยิ่งหน่วยเลือกตั้งในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 นั้นมีจำนวนมากขึ้นกว่าเดิมมาก ไม่ได้อยู่ในวิสัยที่จะปิดได้เหมือนวันที่ 26 มกราคม 2557 อยู่แล้ว

6. เนื่องจากจะมีหน่วยการเลือกตั้งที่ กปปส. ไม่สามารถปิดได้ เพราะมีหน่วยเลือกตั้งจำนวนมาก ดังนั้นหากเกิดในกรณีที่ กปปส.ไม่สามารถคัดค้านหรือขัดขวางหน่วยเลือกตั้งนั้นได้ ประชาชนยังสามารถออกไป "ทำหน้าที่" เลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญ แล้วพร้อมใจกันกาในช่อง "ไม่ประสงค์จะลงคะแนน" เพื่อแสดงออกในการทำลายความชอบธรรมในการเลือกตั้งครั้งนี้ โดยไม่ต้องมีการเผชิญหน้ากับอันธพาลการเมือง

7. การไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้ง เท่ากับเป็นการอ้างเอาเสียงของประชาชนที่ตื่นรู้แล้วไปผสมรวมกับประชาชนที่นอนหลับทับสิทธิ์ที่ยังไม่ตื่นรู้ ไม่สามารถสะท้อนนัยยะทางการเมืองได้ในทางสากล แต่การไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งแล้วกากบาทลงในช่องไม่ประสงค์จะลงคะแนน คือการแสดงตนของประชาชนผู้ตื่นรู้แล้วว่าต้องการปฏิเสธระบบการเมืองที่ล้มเหลวอย่างชัดเจน

โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเขตใดมีคะแนนผู้ไปใช้สิทธิ์แล้วเลือกตั้งแล้วกาในช่อง "ไม่ประสงค์จะลงคะแนน" มากกว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งแล้ว ก็จะสามารถขัดขวางในพื้นที่ผู้สมัครคนเดียวได้แน่นอน ตาม พรบ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส.และการได้มาซึ่ง ส.ว.มาตรา 88

ส่วนในพื้นที่ซึ่งมีผู้สมัครหลายคน หากคะแนน "ไม่ประสงค์จะลงคะแนน" มากกว่าผู้สมัครทุกรายก็ยังมีโอกาส "ลุ้น" ตีความได้ตาม กฎหมายประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส.และการได้มาซึ่ง ส.ว. ตามมาตรา 89 ภายใต้บังคับมาตรา 88 ซึ่งเป็นไปตามความเห็นชอบของผู้เชี่ยวชาญกฎหมายดังนี้

7.1 ความเห็นจาก อ.อนุรักษ์ สง่าอารีย์กูล เลขานุการแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองในศาลฎีกาในบทความที่ชื่อว่า: "ผลทางนิตินัยของบัตรเลือกตั้งที่ไม่ประสงค์จะลงคะแนน (VOTE NO)" เมื่อวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2554 อ้างอิงตามลิงค์ด้านล่างนี้
http://www.manager.co.th/Crime/ViewNews.aspx?NewsID=9540000074994

7.2 ความเห็นจาก ศ.นพ.วิฑูรย์ อึ้งประพันธ์ กรรมการกฤษฎีกาและที่ปรึกษากฎหมายอาวุโส มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ให้ความเห็นเป็นบทความและข่าว เอาไว้ที่ชื่อว่า "ความเป็นมาของโหวตโน" เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2554 อ้างอิงตามลิงค์ด้านล่างนี้
http://www.manager.co.th/Politics/Viewnews.aspx?NewsID=9540000080548

7.3 ข่าวเรื่อง "พบแล้ว! เจตนารมณ์ “โหวตโน” - “มีชัย” เสนอเองให้มีผลทางกฎหมาย" เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน 2554 อ้างอิงตามลิงค์ด้านล่างนี้
http://www.manager.co.th/Politics/ViewNews.aspx?NewsID=9540000080201

7.4 ความเห็นจาก ศาสตราจารย์ ดร.ธีรภัทร์ เสรีรังสรรค์
ศาสตราจารย์ประจำสาขาวิชารัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ในบทความที่ชื่อ "โหวตโนกับการปฏิรูปประเทศไทย" เมื่อวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2554 อ้างอิงตามลิงค์ด้านล่างนี้
http://www.manager.co.th/daily/ViewNews.aspx?NewsID=9540000079767

7.5 ข่าวเรื่อง สภาทนายความแนะถ้าประท้วงเลือกตั้ง ให้ลงคะแนนโหวตโนแข่งกับผู้สมัคร ส.ส. เพื่อรักษาสิทธิ์ของประชาชนเอาไว้ เมื่อวันที่ 23 มกราคม 2557
http://www.manager.co.th/politics/viewnews.aspx?NewsID=9570000008903

แม้บางท่านอาจจะบอกว่า ถึงแม้ทำการดังกล่าวก็จะขัดขวางได้เพียง 3 ครั้งเท่านั้น (พรบ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้ง ส.ส.และการได้มาซึ่ง ส.ว.) แต่ความเป็นจริง กฎหมายฉบับนี้ที่กำหนดเงื่อนไขดังกล่าวก็อาจขัดต่อรัฐธรรมนูญการตีความตามรัฐธรรมนูญมาตรา 3 ที่ว่า "อำนาจอธิปไตยเป็นของปวงชนชาวไทย"

ในขณะที่การนอนหลับทับสิทธิ์ไม่มีลุ้นในข้อกฎหมายเลย นอกจากได้เอามาใช้ในทางการเมืองเท่านั้น (ถ้ามี "ผลทางกฎหมาย" อย่างที่พยายามเผยแพร่กันอยู่ขอให้อ้างอิงกฎหมายด้วยว่ากฎหมายใด และมาตราใด) ในขณะที่คะแนนไม่ประสงค์จะลงคะแนนมีผลทางการเมืองและยังมีลุ้นทางข้อกฎหมายอีกด้วย

8. ขอให้ทุกท่านได้ตระหนักว่า ไม่ว่าการเลือกตั้งจะเป็นอย่างไร การเลือกตั้งครั้งนี้จะไม่ประสบความสำเร็จอย่างแน่นอน และเชื่อได้ว่าบ้านเมืองจะต้องเกิดสุญญากาศทางการเมือง และต้องมีการเปลี่ยนแปลงรัฐบาลในท้ายที่สุด

ดังนั้นแม้เมื่อมีเหตุการณ์ที่มีรัฐบาลกลาง ก็ยังไม่แน่ว่าการปฏิรูปจะเกิดขึ้นจริงตามความต้องการของประชาชน ดังนั้นการไปทำหน้าที่เลือกตั้งของประชาชน "ในพื้นที่ที่ กปปส.ไม่สามารถปิดหน่วยเลือกตั้งได้" ยังมีความจำเป็น เพราะผู้ที่ไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งจึงจะมีโอกาส คัดค้านการเลือกตั้งตามกฎหมาย หรือ เข้าชื่อกันถอดถอนนักการเมืองในช่วงเกิดสุญญากาศ

และข้อสำคัญที่สุดยังรักษาสิทธิ์เข้าชื่อกันเสนอกฎหมายเพื่อการปฏิรูปประเทศ เมื่อภาวะสุญญากาศทางการเมือง หากผู้เข้าสู่อำนาจรัฐในเวลานั้นไม่ยินยอม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในขณะนี้เวทีหลักของ กปปส. ยังไม่พูดเรื่อง "การปฏิรูปพลังงาน"

เพราะเมื่อเวทีหลัก กปปส. ยังไม่ประกาศการปฏิรูปพลังงานอย่างเป็นทางการ ผมเห็นว่าประชาชนไม่ควรทิ้งสิทธิ์ในการเสนอกฎหมายในช่วงสุญญากาศให้กับกลุ่มคณะบุคคลที่ยังไม่มีความชัดเจนในเรื่องดังกล่าว

แม้ว่าประชาชนจะสามารถแจ้งความจำเป็นที่ไม่ได้ไปใช้สิทธิ์ใน 7 วัน แต่ก็ต้องเป็นสาเหตุอันสมควรด้วยในการใช้สิทธิ์ ดังนั้นหากอ้างเพียงว่าต้องการคัดค้านเพื่อให้ปฏิรูปก่อนการเลือกตั้ง หรือไม่ไปใช้สิทธิ์ทั้งๆที่หน่วยเลือกตั้งนั้นจัดการเลือกตั้งได้ ก็ไม่แน่ว่าสิทธิ์ที่สูญเสียไปจะกลับคืนมาได้ทุกคน

9. อาจจำเป็นต้องทำความเข้าใจกับประชาชนด้วยว่า ที่นักการเมืองทั้งหลายหากไม่ไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งแล้วต่อมามีการปฏิรูปประเทศไทยสำเร็จ ก็มีความเสี่ยงที่อาจไม่ลงสมัครได้อีก (โดยเฉพาะพื้นที่ซึ่ง กปปส.ไม่สามารถปิดได้สำเร็จ) ดังนั้นมวลมหาประชาชนชนก็ควรเข้าใจว่า หากว่าที่ ส.ส.พรรคประชาธิปัตย์บางคนจะรักษาสิทธิ์ของตัวเองด้วยการไปใช้สิทธิ์เลือกตั้งในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 แล้วกากบาทลงในช่องไม่ประสงค์จะลงคะแนน ในหน่วยเลือกตั้งที่ยังเปิดทำการอยู่ ก็ขอให้ประชาชนเข้าใจนักการเมืองเหล่านี้ด้วยเช่นกัน

การขัดขวางการเลือกตั้งนั้น เป็นเพียงส่วนหนึ่งของความสำเร็จที่ต้องฟ่าฟันอีกหลายเรื่องในวันข้างหน้า ดังนั้นเราต้องรักษาชีวิตและความปลอดภัยของมวลชน และรักษาแนวร่วมประชาชนที่อยู่ข้าง กปปส. แต่ต้องรักษาสิทธิ์ของประชาชนไม่ให้สูญเสียไปด้วย และไม่ทำลายสิทธิ์โอกาสของว่าที่ผู้สมัคร ส.ส.ของพรรคประชาธิปัตย์เช่นกัน

10. สุดท้ายนี้ รัฐบาลชุดนี้มีความหน้าด้านเกินกว่าที่จะไปด้วยสามัญสำนึกหรือความละอาย ดังนั้นการปฏิวัติประชาชนจึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อรัฐบาลสมรู้ร่วมคิดกับตำรวจเข่นฆ่าประชาขน ดังนั้นการปฏิวัติโดยประชาชนจำเป็นต้องมีทหารเข้าร่วมเท่านั้น และการที่จะมีทหารเข้าร่วมกับประชาชนได้นั้นผู้ชุมนุมต้องครองใจประชาชนส่วนใหญ่ให้ได้เพื่อไม่ให้เกิดสงครามกลางเมือง และจะครองใจประชาชนให้ได้จะต้องมีการพูดเรื่องการปฏิรูปพลังงานให้เป็นรูปธรรมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ขอย้ำว่าความเห็นข้างต้นนี้ เป็นความเห็นส่วนตัว ไม่ได้เกี่ยวกับองค์กรหรือบุคคลอื่นใด และไม่ขอรณรงค์ในเรื่องนี้ เพราะเห็นว่าไม่ว่าประชาชนจะไปโหวตโนเพื่อรักษาสิทธิ์ตัวเอง หรือนอนหลับทับสิทธิ์อยู่กับบ้าน หรือจะขัดขวางการเลือกตั้งในพื้นที่ซึ่งมีความเหมาะสม การเลือกตั้งครั้งนี้จะเป็นโมฆะและล้มเหลวอย่างแน่นอน ดังนั้นประชาชนจึงไม่มีความจำเป็นต้องมีความแตกแยกกันแม้จะมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันในเรื่องนี้

อย่างไรก็ตามผมคิดว่าการโหวตควรดำเนินการเป็นยุทธศาสตร์ เมื่อเวทีหลักเน้นการคัดค้านการเลือกตั้งอย่างเดียว (ขัดขวางการเลือกตั้ง) แต่ต้องยอมรับจริงกันว่าเมื่อไม่สามารถขัดขวางการเลือกตั้งในทุกหน่วยเลือกตั้ง ก็ควรจะมีทิศทางประกาศให้ประชาชนได้รับทราบอย่างเป็นทางการว่าถ้าพื้นที่ใดไม่สามารถทำการขัดขวางได้จะให้ทำอย่างไร ด้วยเหตุผลใด ประชาชนจะได้ตัดสินใจดำเนินการใช้วิจารณญาณกันอย่างมีเอกภาพในที่สุด

สุดท้่ายนี้ขอให้มวลมหาประชาชน ประสบความสำเร็จ ปลอดภัย และโชคดีทุกคนครับ