โดย : ปัญญา ไกรทัศน์
วัดพระแก้ว หนึ่งในสถานที่ที่ทัวร์จีนนิยมมาเที่ยว
ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา
เศรษฐกิจของจีนเติบโตจนเป็นเศรษฐกิจที่มีขนาดใหญ่ระดับทอปเท็นของโลก
และนับจากวินาทีนั้น
ชาวจีนพร้อมที่จะจับจ่ายใช้สอยเงินเพื่อการท่องเที่ยวมากขึ้น ถึงร้อยละ
20 ต่อปี
ย้อนหลังไปเมื่อช่วงปี 2543-2547
นักท่องเที่ยวชาวจีนที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวไทยส่วนใหญ่จะเป็นนักท่อง
เที่ยวกลุ่มใหม่
และส่วนใหญ่จะซื้อรายการนำเที่ยวและเดินทางมากับบริษัทนำเที่ยวในลักษณะ
กรุ๊ปทัวร์ เป้าหมายหลักคือการมาพักผ่อน
และนักท่องเที่ยวส่วนใหญ่เป็นกลุ่มลูกจ้างในโรงงานซึ่งถือว่าเป็นลูกจ้างที่
อยู่ในตลาดระดับล่าง
ศักยภาพด้านการแข่งขันของไทยในการรักษาส่วนแบ่งทางการตลาดนักท่องเที่ยวจีน
ที่เติบโตอย่างรวดเร็ว จึงถูกบั่นทอน เพราะ
ประการแรก การแข่งขันช่วงชิงส่วนแบ่งตลาดนักท่องเที่ยวจีน
ที่ทวีความรุนแรง เพราะแหล่งท่องเที่ยวหลายแห่งเช่น ฮ่องกง เกาหลีใต้
รวมถึงแหล่งท่องเที่ยวในยุโรป
ล้วนแล้วแต่ต้องการนักท่องเที่ยวจากจีนเพราะการเติบโตทางเศรษฐกิจ
ส่งผลให้คนจีนมีกำลังซื้อ
และจีนอนุญาตให้คนจีนเดินทางเที่ยวต่างประเทศได้
หนำซ้ำยังอนุญาตให้คนจีนแลกเงินได้ปีละ 20,000 เหรียญสหรัฐฯ
โดยใช้แค่บัตรประชาชน
ประการที่สอง ท่องเที่ยวไทยโดนบั่นทอนด้วยอุปสรรค
ที่ส่งผลกระทบต่อภาพลักษณ์ของไทยโดยเฉพาะทัวร์ศูนย์เหรียญ
มีการวิจัยพบว่า เหตุที่นักท่องเที่ยวจีนนิยมมาเที่ยวในไทยเพราะ
ไทยมีแหล่งท่องเที่ยวที่แตกต่างจากจีน
นับจากสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม
ธรรมชาติที่อบอุ่น สายลม แสงแดดและสายน้ำ
รวมถึงแหล่งบันเทิงที่ยากจะหาได้ในจีน
ทำให้คนจีนถือว่าคุ้มค่าต่อการเข้ามาเที่ยวในไทย
ทั้งได้ไหว้พระและเช่าวัตถุมงคลรวมไปถึงบันเทิง
และไม่น่าจะแปลกใจที่ผลการวิจัยพบว่านักท่องเที่ยวจีนชอบทะเลและกินอาหาร
ทะเล ที่สำคัญที่สุดอีกประการอาหารการกินถูก
แถมยังสามารถหาสิ่งของบำรุงหายากเช่นรังนก สัตว์ป่า
อาหารทะเลที่หาง่ายและถูกกว่า
ความรุ่งเรืองทางการท่องเที่ยวของไทยที่มีต่อคนจีนเริ่มเกิดขึ้นใน
ราวปี 2533 เมื่อนักท่องเที่ยวทะลักเข้ามามากกว่า 8 แสนคนต่อปี
ต่อมาได้มีการขายทัวร์ในราคาหัวละ 6,000 หยวน ที่ทั้งสองฝ่ายต่างมีกำไร
เมื่อนักท่องเที่ยวจีนเริ่มมากขึ้น บริษัททัวร์มากขึ้น
การตัดราคาเกิดขึ้น มีการตัดราคาเหลือ 4,000 หยวนจนท้ายสุดอยู่ที่ 1,500
หยวน จากไทยติดอันดับหนึ่งในสิบที่คนจีนต้องการเข้ามาเที่ยวกลายเป็นหนึ่งในสี่
เมื่อความต้องการเข้ามามาก การตัดราคายิ่งมาก
ความรุนแรงของการตัดราคาจนท้ายสุดบริษัทนำเที่ยวในไทยยอมไม่เก็บค่าแพ
คเก็จทัวร์จากฝ่ายจีนแม้แต่หยวนเดียวหรือเหรียญเดียว กลายเป็น
"ทัวร์ศูนย์เหรียญ"
ทั้งที่ไทยต้องมีต้นทุนค่าอาหาร ค่าที่พัก ค่าพาหนะ
แต่ฝ่ายไทยกลับขอให้จีนส่งนักท่องเที่ยวเข้ามาเท่านั้น
ไม่สนใจว่าฝ่ายจีนจะเก็บเงินจากนักท่องเที่ยวเท่าไหร่
และนี่คือทัวร์ศูนย์เหรียญที่บริษัททัวร์จีนเรียก "หลิงถวานเฟ่ย"
หาเพียงแต่เท่านั้นไม่ นอกจากจะไม่เอาเงินจากบริษัททัวร์ในจีนแล้ว
บริษัททัวร์ไทยยังจ่ายค่าหัวให้กับบริษัททัวร์จีนอีกต่างหาก
เมื่อเป็นเช่นนี้นักท่องเที่ยวจากจีนเข้ามา
จึงถูกบริษัททัวร์ในไทยหลอกลวงต้มตุ๋น ขูดรีด ข่มขู่แกมบังคับ
จนทำให้นักท่องเที่ยวจีนที่เข้ามาในไทยทุกข์มากกว่าสุข
เมื่อการแข่งขันรุนแรงมากขึ้น กลายเป็นทัวร์ติดลบ
แต่บริษัททัวร์ไทยยังยินดีที่จะจ่ายเงินซื้อนักท่องเที่ยวจากจีนเข้ามา
โดยไม่เรียกเก็บค่าบริการหรือที่เรียกว่า ค่าทัวร์แฟร์
บางบริษัททัวร์ไทยถึงกับหอบเงินมัดจำเกือบสิบล้านบาท
ไปวางมัดจำให้ส่งลูกทัวร์เข้ามา โดยมีเงื่อนไขว่า
บริษัททัวร์ไทยได้ลูกทัวร์มาเท่าใด
จะหักค่าหัวจากค่ามัดจำไปเรื่อยๆจนกว่าจะหมดเงินมัดจำ
กลายเป็นบริษัททัวร์จีนได้เปรียบเลือกส่งลูกทัวร์ให้บริษัทที่จ่ายค่า
เคบี.หรือค่าหัว หรือค่า Kick Back สูง ฝ่ายจีนจึงเป็นฝ่ายได้เงินทันตา
แถมเป็นเงินจำนวนมหาศาล
เกาะพีพี ทะเลที่ทัวร์จีนชื่นชอบ
ความรุ่งเรืองของบริษัททัวร์ไทยที่รับลูกทัวร์จากจีนพุ่งพรวดพราดจาก
64 บริษัทในปี 2541 มาเป็น 383 บริษัทในปี 2547
บริษัทเหล่านี้ใช้วิธีการหลบหลีกกฎหมายโดยจดหลายบริษัท
ภายใต้ผู้มีอิทธิพลไม่กี่คนที่มีอำนาจผูกขาด โดยกระบวนการทำงานจะแบ่งเป็น
ชั้นแรก หาลูกทัวร์โดยบริษัททัวร์ในจีน จากนั้นเป็นการซื้อขายหัวลูกทัวร์
ก่อนจะเป็นขั้นตอนการถอนทุนคืน
ต่อมาทัวร์ศูนย์เหรียญได้พัฒนา
ด้วยการที่เหล่าไกด์เถื่อนซื้อลูกทัวร์จากบริษัททัวร์
เพื่อถอนทุนและรีดกำไร ด้วยการทำทุกวิถีทางให้ลูกทัวร์ควักเงินซื้อสินค้า
เพื่อเอาค่าคอมมิชชั่นแถมต้มตุ๋นและโก่งราคาจนนักท่องเที่ยวจีนเข็ดหนีไป
เที่ยวมาเลเซีย สิงคโปร์ ญี่ปุ่น เกาหลี ออสเตรเลีย
นิวซีแลนด์แทนการถูกโกงในไทย ส่งผลให้รายได้ท่องเที่ยวไทยจากจีนลดฮวบฮาบ
ไกด์ผีบางรายยอมจ่ายค่าหัวลูกทัวร์ 3,700 บาท
ให้เจ้าของบริษัทพร้อมเซ็นสัญญาว่าจะไม่เปิดเผยในเรื่องนี้
แถมทัวร์ไกด์ต้องจ่ายกรุ๊ปละ 1,000
บาทเป็นค่าคุ้มครองในการพาลูกทัวร์เที่ยวอย่างปลอดภัย
ดังนั้นการซื้อหัวลูกทัวร์หัวละ 3,700 บาท ขายทัวร์แทรกได้ 24 ชั่วโมง
หรือหากซื้อหัวละ 1,500 บาท แทรกได้เฉพาะกลางวัน
ส่วนกลางคืนเป็นของบริษัททัวร์ แต่หากไม่มีการจ่ายค่าหัว
ไกด์จะต้องรับผิดชอบค่าใช้จ่ายเองทั้งหมด ไม่ว่าค่าจ้างพนักงานขับรถ
ค่าน้ำมันรถ ค่าประกันชีวิตลูกทัวร์
รวมถึงค่าเข้าชมสถานที่ท่องเที่ยวอื่นๆ
ส่งผลให้ไกด์ผีรีดเลือดจากนักท่องเที่ยวไม่ต่ำกว่ากรุ๊ปละหนึ่งแสนบาทที่จะ
มีกำไรราว 50,000 บาท
และประดาไกด์ที่ทำงานให้กับบริษัททัวร์ศูนย์เหรียญ จะเป็นไกด์ผี
ในสังกัดบริษัทนำเที่ยว เพราะคนพวกนี้คุมง่าย
และเป็นคนชาติเดียวกับนักท่องเที่ยวที่เป็นเหยื่อ
ซึ่งเข้าใจรสนิยมและอุปนิสัยของลูกทัวร์ดี เพื่อป้องกันการโดนจับกุม
บริษัททัวร์จึงจ้างไกด์ถูกกฎหมายทำหน้าที่ Sitting guide หรือไกด์กันผี
โดยมากแล้วไกด์ผีจะบีบบังคับนักท่องเที่ยวทัวร์ศูนย์เหรียญซื้อทัวร์
นอกรายการ เช่น โชว์ลามก โชว์เปลือยฝรั่ง โชว์เปลือยอาบน้ำ โชว์ผู้ชาย
โชว์ผู้หญิง โชว์กระเทยเปลือย เสือเหล็ก เรือปลาโลมา รวมถึงสวนท่องเที่ยว
ถ้ำเสือ แม่ชีลอยน้ำและดินเนอร์ล่องเรือเจ้าพระยา ตลอดจนร้านจิวเวลลี่
ร้านขายรังนก ร้านขายเครื่องหนัง สวนผีเสื้อ สวนงู ร้านเช่าพระ
โดยบริษัทเหล่านี้จะยอมจ่ายให้บริษัททัวร์ร้อยละ 30 หัวหน้าไกด์ร้อยละ 5
และไกด์ร้อยละ 10 หากทำเป้าไม่ได้ จะทิ้งลูกทัวร์ไม่ให้กินข้าว
ไม่ให้เข้าห้องพัก สร้างความหวาดกลัวและไม่พอใจกับลูกทัวร์อย่างมาก
การบังคับซื้อ ด้วยการข่มขู่
มีให้เห็นทั้งการที่ไกด์เอาไปทิ้งตามห้างสรรพสินค้า
เอารถไปจอดริมถนนแล้วปิดแอร์ต่อรอง หรือถึงขั้นควักปืนขึ้นมาขู่
และวิธีการสุดท้ายตัดสินใจทิ้งลูกทัวร์ หากคิดว่า ทัวร์กรุ๊ปนี้ขาดทุนแน่
มีการสำรวจพบว่า
นักท่องเที่ยวจีนสนใจที่จะเข้าไปเที่ยวตามสถานที่ต่างๆ เช่น กรุงเทพ
ไปเที่ยวที่วัดพระแก้ว วัดอรุณราชวราราม วัดโพธิ์ พระบรมมหาราชวัง
และตลาดน้ำ,พัทยา นิยมเที่ยวชายทะเล เกาะ สวนนงนุช ทิฟฟานี่
และดูโชว์,อยุธยา นิยมไหว้พระ เที่ยววัด เมืองประวัติศาสตร์,ระยอง
นิยมเที่ยวทะเลและเกาะ,นครปฐม นิยมไหว้พระและสวนสามพราน
กาญจนบุรี
นิยมเที่ยวโบราณสถานและเมืองประวัติศาสตร์รวมถึงการล่องแพ,ภูเก็ต-กระบี่
นิยมเที่ยวชายทะเล ดูโชว์ เข้าภูเก็ตแฟนตาซี
และเกาะพีพี,เชียงใหม่-เชียงราย นิยมเที่ยวแม่สาย ดอยแม่สลอง ดอยสุเทพ
ดอยตุง
ดังนั้นเมื่อนักท่องเที่ยวจีนเข้ามาจะนิยมไหว้พระ เที่ยววัด
เช่าพระ เช่าวัตถุมงคล เที่ยวแหล่งโบราณสถานและประวัติศาสตร์ ชมโชว์
การแสดง เทศกาล โชว์ลามก ชอปปิ้งยาสมุนไพร
ด้วยเหตุเที่ยวไทยค่าใช้จ่ายถูก ประหยัด
ศักยภาพและความน่าสนใจของแหล่งท่องเที่ยว วัฒนธรรม
วิถีชีวิตคนไทยและการส่งเสริมของรัฐบาลจีนทำให้นักท่องเที่ยวจีนอยากจะมา
เที่ยวไทย
พฤติกรรมของนักท่องเที่ยวจีนต่อการมาเที่ยวไทยเกิดจากการแนะนำของ
บริษัททัวร์ที่โน้มน้าวจนรับได้ ราคาถูก ความสะดวกสบายของที่พัก
ฟังการบอกเล่าจากคนอื่นและความน่าสนใจในสถานที่กิจกรรมท่องเที่ยว
แต่กระนั้นก็ตามนักท่องเที่ยวจีนก่อปัญหาให้กับบริษัททัวร์ไม่น้อยนั่นคือ
นักท่องเที่ยวไม่ค่อยจะทำตามสัญญาที่กำหนด เช่นเงื่อนไขต่างๆค่าทัวร์
ไม่ค่อยมีระเบียบ ไม่ค่อยเชื่อฟังไกด์หรือหัวหน้าคณะ
มีบริษัททัวร์ที่ไม่มีคุณภาพ
ทำให้ภาพลักษณ์การท่องเที่ยวไทยไม่น่าเชื่อถือ
และภาพลักษณ์ที่เสียหายส่งผลกระทบต่อการท่องเที่ยวของไทยที่ลดน้อยถอยลงจาก
คนจีน
สำนักงานพัฒนาการท่องเที่ยว กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
มอบหมายให้สำนักทะเบียนธุรกิจนำเที่ยวและมัคคุเทศก์
ได้ว่าจ้างเอกชนให้ทำการวิจัยโครงการศึกษาเพื่อแก้ปัญหาและผลกระทบทัวร์
ศูนย์เหรียญ และถือเป็นรายงานฉบับสมบูรณ์ที่นำเรื่องราวทัวร์ศูนย์เหรียญออกมาตีแผ่
โดยงานวิจัยชิ้นนี้ระบุว่า ทัวร์ศูนย์เหรียญคือทัวร์ไม่มีคุณภาพ
โดยอดีตไกด์เถื่อนเสนอทางออกของการแก้ไขปัญหาว่า
ตำรวจท่องเที่ยวควรปฏิบัติงานอย่างจริงจัง ตรงไปตรงมา
สอดส่องการทำงานของมัคคุเทศก์อย่างต่อเนื่อง
หากพบมัคคุเทศก์เถื่อนใช้บัตรมัคคุเทศก์ปลอม
ต้องดำเนินการตามกฎหมายอย่างเฉียบขาด
และต้องดำเนินคดีไปถึงบริษัททัวร์ต้นสังกัด
พัทยา อีกหนึ่งแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของทัวร์จีน
บริษัททัวร์ต้องมีการเสนอขาย Tour Fare ที่เป็นจริง
มีคุณภาพตามราคาที่เหมาะสม
บริษัททัวร์ต้องมีการปฏิบัติตามกฎข้อบังคับของคณะกรรมการธุรกิจนำเที่ยวและ
มัคคุเทศก์อย่างจริงจัง
การแก้ปัญหาทัวร์ศูนย์เหรียญค่อนข้างยากเพราะธรรมชาติของนักท่อง
เที่ยวจีนที่ใช้ภาษาจีน
มีสังคมวัฒนธรรมแบบชาวเอเชียที่มีความพึงพอใจดูของแปลก
ซื้อของฝากญาติพี่น้องเพื่อนฝูง ชอบการท้าทายและทัวร์ราคาถูก
มีการเสนอว่า ควรจัดรางวัล Travel Award ให้บริษัททัวร์คุณภาพ
และรางวัลมัคคุเทศก์ดีเด่น
พร้อมทั้งหนุนให้จัดรายการทัวร์มาตรฐานเหมาะสมกับราคา
มีการประชาสัมพันธ์ให้ความรู้กับนักท่องเที่ยวจีนกับรายการท่องเที่ยวที่มี
มาตรฐานและราคาพร้อมสร้างเครือข่ายร่วมกับนักท่องเที่ยวจีน
พร้อมทั้งปรับปรุงกฎหมาย
กฎกระทรวงให้มีความชัดเจนและทันสมัยเหมาะกับเหตุการณ์ท่องเที่ยวในปัจจุบัน
อีกทั้งต้องบังคับใช้กฎหมายอย่างจริงจังมีการลงโทษผู้กระทำผิดโดยไม่ละเว้น
เพื่อกำจัดผู้ประกอบการและมัคคุเทศก์ที่ทำผิดออกจากวงการและจะต้องส่งเสริม
บริษัทธุรกิจท่องเที่ยวและมัคคุเทศก์ที่มีคุณภาพให้บริการที่มีมาตรฐานเป็น
ที่ยอมรับของวงการท่องเที่ยวเพื่อสร้างแรงจูงใจในการพัฒนา
สิ่งเหล่านี้ท้าทายการปฏิบัติการกวาดล้างทัวร์ศูนย์เหรียญที่เริ่มจะ
เงียบหายและซาไปเมื่อรัฐบาลเอาจริงเอาจังต่อการปราบปรามอย่างไม่ลดละเพื่อ
แก้ปัญหานักท่องเที่ยวจีนหนีหายหน้าจากไทย
นับ จากวันนี้เป็นต้นไป สำนักงานพัฒนาการท่องเที่ยว
กองบังคับการตำรวจท่องเที่ยว และสมาคม
องค์กรที่เกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยว
จะต้องจับมือกันผนึกกำลังในการปราบปรามและกวาดล้างไกด์เถื่อนและทัวร์ศูนย์
เหรียญที่ทำลายการท่องเที่ยวของไทยให้สิ้นซาก
http://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9520000124398
ขอบคุณข้อมูลโดยละเอียด ตอนนี้ทราบถึงการทำงานที่แท้จริงของแฟนชาวเกาหลีแล้วค่ะ มิน่าเวลาถามเรื่องงาน เค้าพูดงงๆ เหมือนบอกไม่หมด สงสัยไม่ไว้ใจกลัวเราไปแจ้งจนท.รึเปล่า
ตอบลบ