ลัทธิฟาสซิสต์

...ความหมายของ "ฟาสซิสต์" หรือ "ชาตินิยมสุดขั้ว" เป็นลัทธิทางการปกครองรูปแบบเผด็จการชนิดหนึ่ง มีที่มาจากภาษาละตินคำว่า "ฟาซิโอ" ซึ่งแปลว่า สหภาพ หรือ สมาชิก

โดยมีแนวคิดสำคัญ คือมุ่งรวมชาติเป็นหนึ่งเดียวผ่านผู้นำสูงสุดของรัฐ ซึ่งสนับสนุนการปลูกฝังค่านิยมที่ว่า รัฐมีความสำคัญฐานะเป็นศูนย์รวมของพลเมือง และจิตวิญญาณมากกว่าตัวบุคคล และความมีวินัยสู่ประชาชน ภายใต้การสนับสนุนของชนชั้นนายทุน

ขณะเดียวกันมีมุมมองต่อความรุนแรงทางการเมืองและสงคราม ว่าเป็นหนทางในการสร้างชาติ ภายใต้ความเชื่อที่ว่า ชนชาติที่แข็งแกร่งกว่ามีสิทธิขยายอาณาเขตไปยังชนชาติที่อ่อนแอกว่า

"ฟาสซิสต์" ถือกำเนิดขึ้นในทวีปยุโรป เมื่อช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ก่อนที่จะเกิดความเคลื่อนไหวที่ชัดเจน และแพร่หลายในหลายประเทศ

มีอิตาลีภายใต้การนำของนายเบนิโต มุสโสลินี อดีตผู้นำเผด็จการ ตั้งแต่พ.ศ.2465 ถึง พ.ศ.2486 เป็นประเทศแรกที่นำมาใช้ระหว่างสงครามโลกครั้งที่สอง

และแสดงออกอย่างชัดเจนผ่านเหตุการณ์ "เดินขบวนสู่โรม" ของมวลชนผู้สนับสนุนลัทธิฟาสซิสต์ ที่ร่วมกันใส่ชุดดำจากนครมิลานเข้าสู่กรุงโรม เพื่อขอพระราชอำนาจในการปกครองประเทศจากพระเจ้าวิกเตอร์ เอ็มมานูเอลที่ 3 แห่งอิตาลี เมื่อวันที่ 22-29 ตุลาคม 2465

นอกจากนั้น มีผู้นำเผด็จการที่ใช้แนวคิดเดียวกันนี้ในการปกครองอีกหลายประเทศ ไม่ว่าจะเป็นนายพลฟรานซิสโก ฟรังโก ในประเทศสเปน หรือนายฆวน เปรอง ประธานาธิบดีอาร์เจนตินา

แม้กระทั่งในประเทศไทย ที่ปรากฏขึ้นครั้งแรกในสมัยของจอมพล ป. พิบูลสงคราม ซึ่งให้ความสำคัญกับการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมและรวมเชื้อชาติที่หลากหลายเข้ารวมตัวกันเป็น "ชาติไทย" ผ่านคำขวัญ"เชื่อผู้นำ ชาติพ้นภัย"

คอลัมน์ที่ 13/ข่าวสดออนไลน์