โสภณเจตสิก 25 (beautiful mental factors; lofty mental factors) คือเจตสิกฝ่ายดีงาม ดังนี้
1) โสภณสาธารณเจตสิก 19 ( universal beautiful mental factors; the Primary)คือเจตสิกที่เกิดทั่วไปกับจิตดีงามทุกดวง
1. สัทธา (confidence; faith) คือความเชื่อ
2. สติ (mindfulness) คือความระลึกได้
3. หิริ (moral shame; conscience) คือความละอายต่อบาป
4. โอตตัปปะ (moral dread)คือความสะดุ้งกลัวต่อบาป
5. อโลภะ ( non-greed) คือความไม่อยากได้อารมณ์
6. อโทสะ (non-hatred)คือความไม่คิดประทุษร้าย
7. ตัตรมัชฌัตตตา (equanimity; specific neutrality)คือความเป็นกลางในอารมณ์นั้นๆ
8. กายปัสสัทธิ (tranquillity of mental body)คือความสงบแห่งกองเจตสิก
9. จิตตปัสสัทธิ (tranquillity of mind)คือความสงบแห่งจิต
10. กายลหุตา ( lightness of mental body; agility of ~)ความเบาแห่งกองเจตสิก
11. จิตตลหุตา (lightness of mind; agility of ~)ความเบาแห่งจิต
12. กายมุทุตา (pliancy of mental body; elasticity of ~)(ความอ่อนหรือนุ่มนวลแห่งกองเจตสิก
13. จิตตมุทุตา (pliancy of mind; elasticity of ~)ความอ่อนหรือนุ่มนวลแห่งจิต
14. กายกัมมัญญตา (adaptability of mind; wieldiness of ~)ความควรแก่การงานแห่งกองเจตสิก
15. จิตตกัมมัญญตา (adaptability of mind; wieldiness of ~) คือความควรแก่การงานแห่งจิต
16. กายปาคุญญตา (proficiency of mental body) คือความคล่องแห่งกองเจตสิก
17. จิตตปาคุญญตา ( proficiency of mind) คือ ความคล่องแคล่วแห่งจิต
18. กายุชุกตา (rectitude of mental body; uprightness of ~) คือความซื่อตรงแห่งกองเจตสิก
19. จิตตุชุกตา (rectitude of mind; uprightness of ~) คือความซื่อตรงแห่งจิต
2) วิรตีเจตสิก 3 (abstinences) คือเจตสิกที่เป็นตัวความงดเว้น
1. สัมมาวาจา (right speech) คือ เจรจาชอบ
2. สัมมากัมมันตะ (right action) คือกระทำชอบ
3. สัมมาอาชีวะ ( right livelihood) คือเลี้ยงชีพชอบ
3) อัปปมัญญาเจตสิก 2 (boundless states) คือเจตสิกคืออัปปมัญญา
1. กรุณา (compassion) คือ ความสงสารสัตว์ผู้ถึงทุกข์
2. มุทิตา (sympathetic joy) คือความยินดีต่อสัตว์ผู้ได้สุข
4) ปัญญินทรีย์เจตสิก 1 (faculty of wisdom) คือเจตสิกคือปัญญินทรีย์
3. ปัญญินทรีย์ หรือ อโมหะ (undeludedness; wisdom) คือ ความรู้เข้าใจ ไม่หลง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น