ห่านขาว" เลี้ยงง่ายโตเร็วหูไวใช้เฝ้าบ้าน.. กำจัดหญ้าในเรือกสวน

ในบรรดาสัตว์ทั้งหลาย ที่เลี้ยงเอา ไว้ แก้เหงา และเฝ้าบ้านกันขโมยได้ นั้น "สุนัข" ดูเหมือนจะเป็นที่นิยม มากที่สุด แต่ถ้าในชนบท ที่มีน้ำท่า อุดมสมบูรณ์นั้น ชาวบ้านมักจะเลี้ยง "ห่าน" เอาไว้ด้วย ในภาษาอังกฤษ ห่านตัวเมีย เขาใช้คำว่า "goose" ส่วน ห่านตัวผู้ ใช้คำว่า "gander" เป็นสัตว์ปีกวงศ์ Anatidae ตัวคล้ายเป็ด แต่ใหญ่กว่า ขายาว คอยาว ตัวผู้จะช่วยตัวเมียเลี้ยงลูก ห่านป่าเมื่อบิน เป็นฝูงจะบินเป็นรูปตัววี ห่านจะร่วมกับ ตัวผู้หรือตัวเมียตัวเดียว

ห่านบ้านที่เลี้ยงกันอยู่ทั่วไป ส่วนใหญ่มา จากห่านป่า (Anser anser) แล้วผสม พันธุ์ แตกต่างกันออกไปตามท้องถิ่น เช่น ห่านเท้าสีชมพู ห่านอกขาว นอกจากนี้ก็มีห่านอเมริกา ได้แก่ ห่านหิมะ ห่านจักรพรรดิ ในอเมริกาใต้มีห่านเคล็ป ห่านดอน และห่านหงส์ ในหมู่เกาะ ฮาวาย มีเฉพาะห่านฮาวาย (กำลังจะสูญพันธุ์) ส่วนห่านที่ใหญ่ที่สุดคือ ห่านจีน ซึ่งเป็นต้นกำเนิด ของห่านในแถบเอเชียรวมทั้งไทยด้วย ห่านชอบหากินตามชายน้ำเหมือนเป็ด แต่ไม่ชอบกินปลาหรือกุ้งสด ชอบกินหญ้า เมื่อลูกห่านยังเล็กอยู่ มักใช้ข้าวสุกซาว น้ำให้หมดยางโปรยให้กิน อาหารประจำวัน วันละสามมื้อ คือผักบุ้งสับละเอียด ปนปลาย ข้าวและกรวด เจือน้ำพอแฉะ ให้ห่านกิน มากๆ เมื่อโตพอควรแล้วจึงปล่อยให้กินหญ้า หรือเศษอาหาร ถ้าจะให้ห่านอ้วนก็เพิ่มรำ ข้าวคลุกน้ำให้ รวมทั้งเปลือกหอยและ หินปูนป่น ห่านเลี้ยงง่าย โตเร็ว ไม่ค่อยเป็นโรค ทนแล้งได้ พออายุได้หนึ่งปี แม่ห่านจะผสมพันธุ์และเริ่มไข่ ไข่ห่านรสมันกว่าไข่เป็ดไข่ไก่ ห่านหูไวมาก เมื่อมีคนแปลกหน้า จะส่งเสียงร้องเซ็งแซ่ จึงมีคน จำนวนไม่น้อยเลี้ยงห่าน ไว้เพื่อเฝ้าบ้าน นอกจากนี้ยังมีเกษตรกร บางรายเลี้ยง ห่านไว้เพื่อกำจัดหญ้า หรือผักบุ้งที่ชอบขึ้นตาม บ่อเลี้ยงปลาและบ่อน้ำ แบบไม่ต้องจ้างแรงงานคน ให้เปลืองสตางค์ ปัจจุบันแม้จะมีการขุนห่าน เพื่อผลิตเนื้อขาย แต่ก็ยังมีผู้คนอีกจำนวนไม่น้อยที่เลี้ยงไว้เพื่อ วัตถุประสงค์อื่นดังที่ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น.

ดวงแก้ว ผุงเพิ่มตระกูล