งานปล่อยหนังสือ คือ การวบรวมเอาหนังสือที่อ่านแล้ว มาเปลี่ยนมือผู้อ่าน โดยการบริจาค ใช้กรรมการในการคัดหนังสือ 17 คน ได้หนังสือ ต่อครั้งหลายหมื่นเล่ม
จากเจ้าของร้านหนังสือเล็กๆ บริเวณชั้น 4 ของหอศิลปะวัฒนธรรมกรุงเทพมหานคร พลพิศิษฏ์ คงธนญาน หนุ่มจากอุตรดิตถ์ แม้ในวัยเด็กที่บ้านจะมีหนังสือเพียงน้อยนิด แต่เมื่อเติบโตขึ้น เขาค้นพบหนังสือที่ชอบจนมาทำร้านหนังสือ ชื่อ จุดประกาย
นั่นขายหนังสือไปแต่ละวัน เกิดความสงสัยว่า "หนังสือที่เราขายก็ดี ทำไมไม่มีคนอ่าน" ศึกษาจนเห็นระบบหนังสือที่ต่างประเทศ เขามีหนังสือไว้ตามสวน ป้ายรถเมล์ พื้นที่สาธารณะต่างๆ ด้วยแนวคิดนี้ จึงเกิดเป็นงาน "ปล่อยหนังสือ" ขึ้นมาครั้งแรกเมื่อเดือน มิถุนายน 2555 ครั้งนั้นรวบรวมหนังสือจากเพื่อนได้ประมาณ 1,200 เล่ม
"ทำครั้งแรกยังได้ขนาดนี้ เราคิดว่าก็ดีนะ ตอนแรกทำกิจกรรมในนามร้านจุดประกาย พอมันประสบความสำเร็จ เลยคิดว่า น่าจะทำในรูปแบบเครือข่าย เพราะจะประกอบด้วย นักอ่าน นักเขียน คนขายหนังสือ เจ้าของสำนักพิมพ์หรือว่า บริษัทห้างร้าน มูลนิธิต่างๆ ที่มีหนังสือเหลือ ไม่ได้อ่านแล้ว เราเลยรวมกันจัดตั้งเป็นเครือข่ายเพื่อนหนังสือในเดือนกรกฏาคม 2555 ก็ได้จัดงานครั้งที่ 2 ขึ้นที่หอศิลป์"
หลังจากนั้น โครงการก็เริ่มเป็นรูปเป็นร่าง เขาส่งไปขอความสนับสนุนจาก กรุงเทพมหานคร ได้พื้นที่หอศิลป์มา จัดงานทั้งหมด 12 ครั้ง เมื่อประสบความสำเร็จ กทม จึงเชิญไปปล่อยหนังสือสัญจรอีกกว่า 10 ครั้ง
"เราคิดว่า เราเป็นงานสวนกระแส ในยุคที่ทุนนิยมมันเชี่ยวกราก แต่ว่าคนดีๆ คนมีน้ำใจ คนที่พร้อมจะให้ก็มีอยู่" พลพิศิษฏ์ กล่าวด้วยความเชื่อมั่น เครือข่ายเพื่อนหนังสือ ทำงานอย่างเป็นระบบ จริงจัง เริ่มกระบวนการตั้งแต่รับบริจาคหนังสือ ขนย้ายหนังสือ ปั้มตราทุกเล่มในหน้าแรกว่า ปล่อยหนังสือโดยเครือข่ายเพื่อนหนังสือ เพื่อเป็นการบอกว่า หนังสือเล่มนี้ใช้ในเชิงพาณิชย์ไม่ได้ ใช้หมุนเวียนกันอ่านเท่านั้น
"ที่ยากสุด คือ การคัด เพราะหนังสือบางเล่มที่เขาบริจาคมาไม่เหมาะสม เรามาคัดออก ไม่อยากให้เนื้อหาหนักไปด้านในด้านหนึ่ง อยากให้มีทั้งการ์ตูน หนังสือเด็ก หนังสือเด็กประถม สารคดี วรรณกรรม มีอะไรผสมปนเปบ้าง ที่ไม่เหมาะสม เช่น หนังสือประหลาดมากเกินไป โชว์นม โป๊ ก็คัดออก แล้วหนังสือบางประเภทก็เป็นการเมืองเลือกข้างจนเกินไปก็คัดออก ในเครือข่ายเรามีคนเก่งเรื่องหนังสือกันหลายคน ก็จะช่วยกันดู"
สิ่งหนึ่งที่ชัดเจนของกิจกรรมปล่อยหนังสือ คือ ยืนยันว่า ทำเพื่อการอ่านอย่างแท้จริง ผ่านสโลแกนชัดเจน
"ให้โอกาส ให้การอ่าน และ หนังสืออ่านแล้วของท่าน คือ หนังสือใหม่ของเพื่อน"
ภารกิจของเรา คือ ทำลายกำแพงเรื่องราคา หนังสือทุกเล่มของเราไม่มีราคา มูลค่า คือ 0 บาท ใครมีเงินก็ลงเงิน ใครมีแรงก็ลงแรง ใครช่วยจัดการหนังสือได้ก็ช่วย หรือเอาหนังสือมาช่วยกันปล่อย"
เขายังเชื่อมั่นว่า การทำแบบนี้จะช่วยจุดประกายให้คนหันมาสนใจหนังสือมากขึ้น หลังจากจัดงานไปแล้ว 12 ครั้ง อนาคนวางแผนว่า จะเปลี่ยนสถานที่ตามความสะดวก แต่ปณิธานไม่เปลี่ยนแปลง
"เราอยากให้เครือข่ายเพื่อนหนังสือ และกิจกรรมปล่อยหนังสือ งามขึ้นเรื่อยๆ คือ มีสมาชิกเพิ่มขึ้น ทั้งแนวกว้าง และแนวลึก แนวกว้าง หมายความว่า ให้คนรู้ว่า มีกิจกรรมแบบนี้อยู่ และให้มีคนเอาหนังสือมาให้อย่างๆไม่ขาดสาย มีคนมาร่วมกิจกรรมมากขึ้นเรื่อยๆ ส่วนในแนวลึก เราอยากสร้างนักอ่านขึ้นมาจากหนังสือ จากทรัพยากรที่เรามี เราจะกระตุ้นได้ยังไงบ้าง ตอนนี้มีคนรณรงค์ว่า อย่าแค่ถือหนังสือเท่ๆ หรือแค่อ่านผ่านแล้วผ่านเลย ในหนึ่งเล่มควรจับประเด็นสรุปอะไรได้บ้าง"
แนวคิดนี้ เป็นที่มาของการรณรงค์ "เล่าเรื่องหนังสือเล่มโปรด" แลกเปลี่ยนประสบการณ์การอ่านหนังสือสู่กันฟัง เป็นหนึ่งในกิจกรรมน่ารักๆของเครือข่ายเพื่อนหนังสือ
ไม่เพียงแค่นี้ กิจกรรมในอนาคตที่เครือข่ายฯ จะทำคือ ห้องสมุด 24 ชั่วโมง นำหนังสือที่มีอยู่มาเรียงให้เป็นระบบ หลากหลายรูปแบบ เน้นกิจกรรมเรื่องวัฒนธรรม จัดแกลลอรี่ ดูหนัง เปิดตัวหนังสือ อยู่ในขั้นตอนหาสถานที่ที่เหมาะสม และหาผู้สนับสนุน ในส่วนของหนังสือนั้น มีเตรียมพร้อมอยู่แล้ว 5,000 เล่ม
"เราเป็นกลุ่มที่อยู่ได้ เพราะใจรักหนังสือ" พลพิศิษฏ์ให้เหตุผลซึ่งพลังในการทำงาน ก่อนโยงไปถึงสังคมการอ่านของไทย
"ผมว่า ปัจจุบันคนไทยอ่านหนังสือน้อย ต้นเหตุคือ เราไม่เคยสร้างสังคมที่มันอยากอ่าน ซึ่ง การที่จะมีแรงบันดาลใจอยากอ่าน เขาก็ต้องเจอหนังสือที่ชอบด้วย เพราะแต่ละคน ประสบการณ์ชีวิตไม่เหมือนกัน บางคนอาจจะต้องเริ่มต้นด้วยสมุดภาพ บางคนเริ่มจากการ์ตูน บางคนเริ่มจากเร่องผีๆ พัฒนาเรื่องต่อเรื่อง"
"บ้านเราไม่ว่าจะเป็นภาครัฐหรือระบบหนังสือ ระบบห้องสมุด เป็นการศึกษาแบบหมาหางด้วน ไม่มีขั้นตอน จุดเริ่มต้นเราต้องกระตุ้นให้คนรู้สึกว่า อยากอ่าน ตื่นตนตื่นใจ"
"การอ่านเป็นเรื่องยิ่งใหญ่มากนะครับ"
จาก บทสัมภาษณ์ในหนังสือ ปรากฏ - จุลสารวรรณกรรมไทยร่วมสมัย
ฉบับที่ 1 เดือนมกราคม - มิถุนายน 2557
กิจกรรมของเคือข่ายในตอนนี้
งานปล่อยหนังสือ
เสาร์ ที่ 7,14,21,28 และ อ. 29 มิถุนายน 2557
15.00 น. ชั้น 3 หอศิลปกรุงเทพ
ดูรายละเอียดที่
https://th-th.facebook.com/bookfriendnetwork
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น