1. สมาธิ คืออะไร
สมาธิ คือ อารมณ์จิตมีความฉลาดตั้งมั่นอยู่ในกรรมฐาน 40
ตั้งมั่นอยู่ในมหาสติปัฏฐานสูตร อันใดอันหนึ่งใน 40 อย่างนั้น
2. จิตตั้งมั่น หมายความว่าอย่างไร
หมายความว่า มีสติความรู้อยู่ตลอดเวลากับลมหายใจเข้าออก
โดยที่จิตไม่วอกแวกไม่ฟุ้งซ่านไปสู่อารมณ์อื่นๆ นอกจากรู้ลมหายใจเข้าออก
หรือกรรมฐานอย่างใดอย่างหนึ่งชั่วเวลาใดเวลาหนึ่ง เรียกว่า มีสมาธิ คือ
จิตตั้งมั่นเป็นหนึ่งเดียวไม่ส่ายไปส่ายมา
3. อะไรเป็นลักษณะ อะไรเป็นรส อะไรเป็นอาการปรากฏ และอะไรเป็นผลของสมาธิ
ตอบ ความไม่ฟุ้งซ่าน เป็นลักษณะของสมาธิ
ความมีพลังจิตเป็นหนึ่ง เป็นรสของสมาธิ
ความไม่หวั่นไหว ไม่หวาดกลัว เป็นอาการปรากฏของสมาธิ
ความ สุข สงบ สดชื่น เป็นผลของสมาธิ
4. สมาธิมีกี่อย่าง
สมาธิมี 2 อย่าง คือ
1. มิจฉาสมาธิ สมาธิฝ่ายดำ ฝ่ายทำลายล้างกัน ฝ่ายเพิ่มทุกข์
ไสยศาสตร์เป็นต้น เป็นฝ่ายไม่ฉลาดมีอวิชชา ตัณหา อุปทาน
ตายไปจิตก็ไปรับโทษทุกข์ทรมานในนรก
2. สัมมาสมาธิ สมาธิฝ่ายขาว ฝ่ายฉลาด ฝ่ายเมตตา คือพุทธศาสตร์
ฝ่ายเข้ากระแสนิพพาน ฝ่ายเพิ่มความสุขกาย ใจเป็นบุญกุศล มีหลายแบบคือ
1. ขนิกสมาธิ
2. อุปจารสมาธิ
3. อัปปนาสมาธิ (ฌาณ)
4. โลกุตตระสมาธิ (ญาณ)
อารมณ์สมาธิ แบ่งตามระดับขั้นองค์ฌานทั้ง 5 คือ
1. ปฐมฌาน มีอาการของจิต 5 อย่าง คือ มีวิตก วิจาร ปีติ สุข
เอกัคคตาสมาธิ ข้อสังเกต
ลมหายใจเบาลงในเยือกเย็นสบายไม่มีความรำคาญในเสียงรอบนอก
2. ทุติยฌาน มีอาการของจิต 4 อย่าง คือ วิจาร ปีติ สุข เอกัคคตาสมาธิ
ลมหายใจช้าลงเบาลงมากจิตเป็นสุขชุ่มชื่นไม่ค่อยสนใจรู้ลมเข้าลมออก
3. ตติยฌาน มีอาการของจิต 3 อย่าง คือ ปีติ สุข เอกัคคตาสมาธิ
สังเกตง่ายขึ้น ลมหายใจน้อยลงๆ
ร่างกายคล้ายตึงเหมือนโดนมัดแน่นิ่งไม่กระดุกกระดิก อารมณ์แนบสนิท
4. จตุตถฌาน มีอาการของจิต 2 อย่าง คือ สุข เอกัคคตาสมาธิ
จิตนิ่งเป็นหนึ่ง ลมหายใจละเอียดจนไม่รู้สึกว่าหายใจ
จิตแยกจากกายจนไม่รู้สึกว่าหายใจ หูได้ยินเสียงข้างนอกเบามาก
5. ปัญจมฌาน มีอาการของจิต 2 อย่าง คือ อุเบกขา และจิตนิ่งเป็นหนึ่งเดียว
จิตแยกจากกายไม่มีความรู้สึกทางกายเลยไม่ได้ยินเสียงจิตมีความสุขแน่นิ่ง
และวางเฉย
5. อะไรเป็นความเศร้าหมองของสมาธิ
กิเลสนิวรณ์ 5 มี กามราคะ ปฏิฆะ ความฟุ้งซ่าน ความหงุดหงิดรำคาญใจ
ความเกียจคร้าน ง่วงเหงาหาวนอน เป็นความเศร้าหมองของสมาธิ
6. อะไรคือความผ่องแผ้วเบิกบานของสมาธิ
ความสุขในการเข้าใจในธรรมชาติ ของกาย และจิตเป็นคนละส่วนกัน
เป็นคุณวิเศษทำให้จิตสะอาดฉลาดเข้าถึงกระแสพระนิพพานได้ไม่ยากเลย
เป็นจิตที่อยู่ในฌานมีความสุขสดชื่นเบิกบาน
7. สมาธินั้นจะพึงเจริญภาวนาอย่างไร
ตอบ วิธีภาวนาสมาธิ เริ่มแรกให้ตัดเครื่องกังวล 10 ประการออกจากจิตใจ
ไม่กังวลเรื่องที่ อยู่อาศัย ไม่กังวลเรื่องชาติตระกูล
ไม่ห่วงใยเรื่องลาภสักการะ ไม่ห่วงใยเรื่องหมู่คณะ
ไม่กังวลเรื่องการงานที่ยังทำไม่เสร็จ ไม่กังวลเรื่องการเดินทาง
ไม่กังวลเรื่องญาติครอบครัว ไม่กังวลเรื่องโรคภัยไข้เจ็บ
ไม่กังวลเรื่องการเล่าเรียน ไม่กังวลเรื่องการแสดง
อิทธิฤทธิ์ความดีความเด่นไม่สนใจในความสุขทางโลก เพราะเป็นของชั่วคราว
สมาธิ กรรมฐาน 2 อย่าง ที่ต้องทำตลอดเวลา คืออะไร
ตอบ 1. สมาธิกรรมฐานในการแผ่เมตตาตลอดเวลา แผ่ให้ตนเอง
ผู้อื่นทั้งโลกทั่วจักรวาลทั่ว 3 โลก คือ นรกโลก มนุษย์โลก เทวโลก
ให้มีความสุขความเจริญ
2. มรณานุสติกรรมฐาน
ระลึกนึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออกเป็นการไม่ประมาทตามพระผู้มีพระภาคเจ้า
ทรงสอนไว้
จริยา หรือจริต หรืออุปนิสัยของคนมี 6 ประเภท
1. ราคะจริต มีนิสัยรักความเป็นระเบียบงดงาม รักความสวยงาม
2. โทสะจริต เป็นคนมีนิสัยโมโหหงุดหงิดง่ายชอบทำอะไรเร็วไว
3. โมหะจริต ชอบหลงรักง่ายๆ
4. ศรัทธาจริต เป็นคนว่าง่ายสอนง่ายเชื่อฟังง่ายไม่ดื้อ
5. พุทธะจริต มีนิสัยอยากรู้ อยากเห็น อยากพิสูจน์ชอบค้นคว้า
6. วิตกจริต เป็นคนชอบคิดมาก วิตกกังวลด้วยเรื่องเล็กเรื่องใหญ่เก็บมาคิดทั้งหมด
การที่จะเรียนปฏิบัติกรรมฐาน 40 วิธี ผู้ปฏิบัติ
หรืออาจารย์ผู้สอนศิษย์ควรจะรู้อารมณ์อุปนิสัยของตนเอง
หรือลูกศิษย์เสียก่อน ถ้าไม่แน่ใจว่ามีจริตอะไรมากกว่าจริตอื่นๆ ใน 6
จริต ก็ให้เรียนพระกรรมฐาน แบบกลางๆ เหมาะกับอุปนิสัยจริตทุกอย่าง
เรื่องกรรมฐานกับจริตมีความสำคัญมาก
ถ้าไปปฏิบัติไม่ถูกจริตจะไม่ก้าวหน้าทางธรรม
ทำให้ถึงจุดหมายปลายทางพระนิพพานช้ามาก คือ ต้องเวียนว่ายตายเกิดต่อไป
กรรมฐาน 40 แบ่งเป็น 7 หมวดคือ
1. กสิณกรรมฐาน 10 อย่าง
2. อสุภกรรมฐาน 10 อย่าง
3. อนุสสติกรรมฐาน 10 อย่าง
4. พรหมวิหารกรรมฐาน 4 อย่าง
5. อรูปกรรมฐาน 4 อย่าง
6. อาหาเรปฏิกูลสัญญา 1 อย่าง
7. จตุธาตุววัฏฐาน 1 อย่าง
รวม ทั้ง 7 หมวดเป็น 40 อย่างพอดี
นักปฏิบัติเพื่อฌานโลกีย์ หรือเพื่อมรรคผลนิพพานก็ตาม ควรรู้อาการ
หรืออารมณ์ หรือจริตอุปนิสัยของจิต
เพราะเป็นผลดีมีกำไรในการปฏิบัติเพื่อการละกิเลสตัณหาอุปาทานได้รวดเร็ว
สมาธิก็ตั้งมั่นวิปัสสนาญาณจะแจ่มใส มรรคผลนิพพานก็ปรากฏเร็วไว
1. กสิณกรรมฐาน 10 อย่าง คือ
กสิณแปลว่า เพ่งเป็นสภาพหยาบ สำหรับให้ผู้ฝึกจับให้ติดตาติดใจ
ให้จิตใจจับอยู่ในกสิณใดกสิณหนึ่งใน 10 อย่าง ให้มีอารมณ์เป็นหนึ่งเดียว
จิตจะได้อยู่นิ่งไม่ฟุ้งซ่าน มีสภาวะให้จิตจับง่ายมีการทรงฌานถึงฌาน 4
ได้ทั้งหมด กสิณทั้ง 10 เป็นพื้นฐานของอภิญญาสมาบัติ
กสิณทั้ง 10 อย่าง แบ่งออกเป็น 2 พวก
พวกที่หนึ่ง คือ กสิณกลาง มี 6 อย่าง คนทุกจริตฝึกกสิณได้ทั้ง 6
เพราะเหมาะกับทุกอารมณ์ ทุกอุปนิสัยของคน
1. ปฐวีกสิณ จิตเพ่งดิน นึกถึงภาพดิน ภาวนาว่า ปฐวี กสิณังๆๆๆ
2. เตโชกสิณ จิตเพ่งไฟ นึกถึงภาพไฟ ภาวนาว่า เตโช กสิณังๆๆๆ
3. วาโยกสิณ จิตเพ่งอยู่กับลม นึกถึงภาพลม ภาวนาว่า วาโย กสิณังๆๆๆ
4. อากาสกสิณ จิตเพ่งอยู่กับอากาศ นึกถึงอากาศ ภาวนาว่า อากาส กสิณังๆๆๆ
5. อาโลกสิณ จิตเพ่งอยู่กับแสงสว่าง นึกถึงแสงสว่าง ภาวนาว่า อาโลก กสิณังๆๆๆ
6. อาโปกสิณ จิตนึกถึงน้ำเพ่งน้ำไว้ ภาวนาว่า อาโป กสิณังๆๆๆ
ให้เลือก ภาวนากสิณใดกสิณหนึ่งให้ได้ถึงฌาน 4 หรือฌาน 5 กสิณอื่นๆ
ก็ทำได้ง่ายทั้งหมด
พวกที่สองคือกสิณเฉพาะอุปนิสัยหรือเฉพาะจริตมี 4 อย่าง สำหรับคนโกรธง่าย
คือพวกโทสะจริต
7. โลหิตกสิณ เพ่งกสิณ หรือนิมิตสีแดงจะเป็นดอกไม้แดง เลือดแดง
หรือผ้าสีแดงก็ได้ทั้งนั้นจิตนึกภาพสีแดงแล้วภาวนาว่า โลหิต กสิณังๆๆๆ
8. นีลกสิณ ตาดูสีเขียวใบไม้ หญ้า หรืออะไรก็ได้ที่เป็นสีเขียว
แล้วหลับตาจิตนึกถึงภาพสีเขียว ภาวนาว่า นีล กสิณังๆๆๆ
9. ปีตกสิณ จิตเพ่งของอะไรก็ได้ที่เป็นสีเหลือง ภาวนาว่า ปีต กสิณังๆๆๆ
10. โอทากสิณ ตาเพ่งสีขาวอะไรก็ได้แล้วแต่สะดวก แล้วหลับตานึกถึงภาพสีขาว
ภาวนาโอทา กสิณังๆๆๆ
จนจิตมีอารมณ์เป็นหนึ่งไม่วอกแวกไม่รู้ลมหายใจภาพกสิณชัดเจน
ท่านว่า จิตเข้าถึงฌาน 4 พอถึงฌานที่ 5
ก็เป็นจิตเฉยมีอุเบกขาอยู่กับภาพกสิณต่างๆ ที่จิตจับเอาไว้
2. อสุภะกัมมัฏฐาน 10 อย่าง
อสุภะกรรมฐาน ที่องค์สมเด็จพระบรมโลกนาถศาสดาสัมมนาสัมพุทธเจ้า
ทรงแนะนำไว้สำหรับคนที่มีนิสัยรักสวยรักงาม
หรือราคะจริตเพื่อจะได้ทำลายล้างกิเลสความหลงคิดว่ากายคนบ้านช่องเรือนโรง
โลกนี้สวยสดงดงาม ถ้าหากนักปฏิบัติพิจารณา อสุภกรรมฐานได้จนจิตเป็นหนึ่ง
คือ เอกัคตารมณ์ หรืออารมณ์เป็นหนึ่งเดียวจนเป็นฌาน 4
เป็นปกติก็เป็นเหตุปัจจัยเข้าถึงพระอนาคามีได้โดยง่าย
และถึงอรหัตผลได้รวดเร็ว อสุภกรรมฐาน คือ พิจารณากายคน
สัตว์เป็นซากศพทั้งหมด 10 ชนิด คือ หลังตายแล้ว 10 วันนั่นเอง คือ
กรรมฐาน ที่ 11 ถึงกรรมฐานที่ 20 คือ
11. อุทธุมาตกอสุภ หลังตายวันที่ 1 ซากศพตัวแข็ง เย็นชืด ขาดธาตุไฟธาตุลม
12. วินีลกอสุภ หลังตายวันที่ 2 ซากศพเริ่มบวมพอง เป็นสีเขียว
13. วิปุพพกอสุภ หลังตายวันที่ 3 ซากศพพองมากขึ้น ชักมีกลิ่นตุๆ จากเน่ามีหนองบวม
14. วิฉิททกอสุภ หลังตายวันที่ 4 พิจารณาซากศพเนื้อหนังปริ ลิ้นจุกปาก
น้ำเลือด น้ำหนองไหล
ออกทั่วตัว เพราะเนื้อหนังเริ่มแตกแยก
15. วิกขายิตกอสุภ หลังตายวันที่ 5 เหม็นส่งกลิ่นตลบ
เพราะแขนขากระจุยกระจายแตกแยกหมด
16. วิกขิตตกอสุภ ศพหลังตายวันที่ 6 ซากศพเรี่ยราดไม่เป็นชิ้นเป็นท่อนเหม็นเน่า
17. หตวิกขิตตกอสุภ ศพหลังตายวันที่ 7 มีแมลงวัน หนอน มดชอนไชกินซากศพ
18. โลหิตกอสุภ ศพหลังตายวันที่ 8 ซากศพเหลือน้อยแต่กลิ่นเหม็นมากมีเลือด
น้ำ หนอง เนื้อเน่าเละเทะ
19. ปุฬุวกอสุภ ศพหลังตายวันที่ 9 ซากศพกระจัดกระจายไม่เป็นชิ้นเป็นอัน
ส่งกลิ่นมากจนทนไม่ไหว
20. อัฏฐิกอสุภ ศพหลังตายวันที่ 10 เหลือแต่ฟันและกระดูก แขน ขา
กะโหลกมีกลิ่นเหม็น ไม่มี
หน้าตาเหลืออยู่ เพราะโดนหนอน แมลงกัดกิน
มีแมลงวันบินเต็มไปหมดเพราะกลิ่นเหม็นเน่าคลุ้งกระจาย
การเจริญอสุภกรรมฐาน ไม่ใช่ให้ภาวนา
หรือไปนั่งจ้องยืนจ้องซากศพที่โรงพยาบาล หรือป่าช้า
แต่ท่านให้ใช้ความจำภาพซากศพที่เห็นแล้วใคร่ควรพินิจพิเคราะห์ดูว่าตัวเรา
ที่ยังหายใจอยู่ พูดได้อยู่ มันก็ไม่แตกต่างอะไรกับซากศพที่ตายแล้ว
เพราะร่างกายเราก็เหม็นเน่าทุกวันต้องชำระล้างอาบน้ำ ล้างหน้า แปรงฟัน
ล้างเอาความเน่าเหม็นออกต้องสระผมเกือบทุกวันถ้าไม่สระหัวก็เหม็น
ให้จิตใจรู้ตลอดเวลาว่าร่างกายเราเขาไม่มีใครสะอาดเหม็นกันหมดทั้งโลก
คนกับสัตว์ไม่แตกต่างกันเหม็นเน่าเหม็นคาวเหมือนกัน
เกิดแก่เจ็บตายเหมือนกันคิดไว้อย่างนี้ตลอดเวลาท่านเรียกว่าจิตทรงฌานใน
อสุภกรรมฐาน ใครเจ็บป่วยไข้ก็รักษาพยาบาลเป็นการระงับทุกขเวทนา
คิดไว้เสมอว่าเราเขาคือซากศพ
ต่างก็สกปรกเช่นกันจะไปหลงรักผูกพันกันอะไรกันนักกันหนา
จิตเลิกผูกพันตัวเราเขาจิตก็เบาสบาย ความหนักใจก็ไม่มี
ใครจะตายก็เห็นเป็นเรื่องธรรมดา เพราะว่าทุกคนเป็นศพที่พูดได้
เดินได้พอจิตออกจากร่างกายเราเรียกว่า ศพที่ตายแล้ว
หมวดอนุสสติ กัมมัฏฐาน 10 อย่าง
อนุสสติ แปลว่า จิตใจตามระลึกนึกถึงไว้อย่างเสมอ 10 อย่าง
อนุสสติ 10 อย่างนี้เป็นกรรมฐานที่เหมาะกับนิสัยอารมณ์ของนักปฏิบัติศรัทธาจริต
มี 1. พุทธานุสสติ 2. ธรรมานุสสติ 3. สังฆานุสสติ 4. สีลานุสสติ 5.
จาคานุสสติ 6. เทวตานุสสติ
กรรมฐานสำหรับผู้มีนิสัยพุทธจริต
เชื่อยากต้องพิสูจน์ด้วยตนเองก่อนจึงเชื่อ คือ 7. มรณานุสสติ
กับนึกถึงความสุขใจในพระนิพพานเป็นอารมณ์ คือ 8. อุปสมานุสติกรรมฐาน
ผู้ที่มีนิสัยชอบคิดวิตกกังวลสารพัดอย่าง
มีกรรมฐานเหมาะสำหรับนักคิดวิตกกังวลไปทั่วโลก คือ 9. อานาปานานุสสติ คือ
จิตตามติดรู้กำหนดลมหายใจเข้าออก
แทนที่จะคิดฟุ้งซ่านกับปัญหาทั่วโลกก็มาติดตามดูลมหายใจเข้าออกของตนเองจะ
เป็นบุญกุศลจิตจะสุขสบายทั้งกายและใจ
ผู้ที่ชอบรักของสวยงามนอก จากกสิณภาวนา 10 อย่าง ของอสุภกรรมฐานทั้ง 10
แบบแล้ว 10. ยังมีกายคตานุสสติกรรมฐาน คือ พิจารณาร่างกายตามความเป็นจริง
ว่ามีแต่สิ่งสกปรกเหม็นคาว เหม็นเน่าจากตัวเอง
และผู้อื่นตลอดเวลาไม่มีใครสวยงามจริง สกปรกกันทั้งหมดในโลก
อนุสสติ 10 ที่พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนไว้มี
กรรมมฐานที่ 21 พุทธานุสสติกรรมฐาน
คือให้ระลึกนึกถึงพระคุณความดีขององค์สมเด็จพระทรงสวัสดิโสภาคย์
มีพระมหาเมตตากรุณาสอนคน
เทวดาพรหมพ้นจากเวียนว่ายตายเกิดคือให้มุ่งพระนิพพานเป็นจุดหมายปลายทางของ
จิตใจเรา จะภาวนาว่า พุทธโธ , อิติสุคโต , นโมพุทธายะ , สัมมาอรหัง
หรือนะมะ พะธะ ดีถูกต้องเหมือนกันหมดไม่ใช่ไปตั้งก๊กเหล่า
แบ่งแยกสายพุทธโธ สายสัมมาอรหัง อย่างนี้ไม่ถูก ทุกๆ
สายเป็นลูกศิษย์ขององค์พระตถาคต เราปฏิบัติเพื่อลดละตัวตน
และเป็นก๊กเป็นเหล่าเป็นสายดังนั้นขอทุกท่านเจ้าสำนักโปรดให้ลูกศิษย์ของ
ท่านเข้าใจอย่าได้ยึดติดสายนั้นสายนี้ สำนักโน้น สำนักนี้
ไม่ใช่จุดพระพุทธประสงค์ขององค์พระจอมไตรโลกนาถศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
ถ้ายังยึดติดกับสำนักครูบาอาจารย์
ยึดติดคำภาวนาท่านก็จะต้องเป็นทุกข์กับเวียนว่ายตายเกิดอีกนานกว่าจะได้เข้า
ใจพระธรรมคำสั่งสอนขององค์พระพุทธชินวรศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
โดยที่เรานึกถึงพระปัญญาคุณ พระบริสุทธิคุณ
พระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ท่านตลอดเวลาในไม่ช้าจิตใจเราก็ฉลาด สะอาด
สุขสบาย กิเลสโลภโกรธหลงก็หายไปโดยอัตโนมัติ
หรือจากการภาวนาพุทธานุสติกรรมฐาน แถมอีกนิด คือ
นึกถึงภาพพระพุทธรูปด้วยยิ่งดี เป็นกสิณทำให้จิตเป็นฌานถึง ฌาน 4
ได้ด้วยการจับภาพพระพุทธเจ้าไว้ในจิตใจพอภาพพระพุทธเจ้าเป็นแก้วใสจิตใจท่าน
ก็เข้าถึงฌาน 4 มีสุขสดชื่น มีปัญญาเฉียบแหลม
สามารถตัดกิเลสตัณหาอวิชชาได้อย่างรวดเร็ว เป็นอรหันต์ได้ง่ายเร็วไว
เป็นกรรมฐานที่ลัดตรง และง่ายที่สุด คือ
พุทธานุสสติกรรมฐานจิตเราท่านนึกถึงคุณของพระพุทธเจ้าตลอดเวลา
จิตเรานั้นก็จะเป็นจิตพุทธะ คือ
พระอรหันต์ดังที่องค์พระตถาคตทรงตรัสสอนไว้ดีเลิศประเสริฐเป็นจริงพิสูจน์
ได้โดยปฏิบัติตามพระธรรมคำสั่งสอน ของการหลุดพ้นตามวิสุทธิมรรค มีถึง 40
แบบ แถมด้วยแบบมหาสติปัฏฐานสูตรอีก 1 แบบเป็น 41 แนวทาง
เข้าถึงอรหัตผลได้ทุกแบบมีทั้งศีล สมาธิ ปัญญารวมอยู่ด้วยกันทั้งหมด
ดีเหมือนกัน ดีเท่ากัน แล้วแต่อุปนิสัยของนักปฏิบัติชอบแนวไหน
กรรมมฐานที่ 22 ธัมมานุสสติกรรมฐาน
คือตั้งสติระลึกนึกถึงคุณความดีของพระธรรม คำสั่ง คือ
ข้อห้ามไม่ให้ทำผิดศีล 5 ข้อ คำสอน
คือสอนให้มีเมตตากรุณาให้ทำบุญทำทานให้ภาวนาพิจารณาทุกอย่างในโลกเป็นของ
ลำบากยากเค้นในการแสวงหาเงินทองมาซื้ออาหารบ้าน รถ เสื้อผ้าเครื่องใช้
เป็นทุกข์เพราะตนทนเหนื่อยยากได้มาแล้วก็เก่าชำรุดทรุดโทรม
ทั้งร่างกายก็มีแต่โรคภัยรบกวนเป็นอนิจจังไม่เที่ยงแท้แน่นอน
ในไม่ช้าก็ต้องตายกันหมด เกิดมาเท่าไรก็ตายหมดเท่านั้น
ไม่อยู่ในอำนาจควบคุมของใครเป็นกฎของธรรมชาติ
แม้แต่องค์สมเด็จบรมโลกนาถศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
พระวรกายท่านก็เป็นอนัตตา คือ แตกสลาย
นับประสาอะไรกับร่างกายของเราก็ตายอยู่ตลอดเวลา ตายจากวัยเด็ก
เป็นวัยผู้ใหญ่ เข้าวัยชรา ไม่มีอะไรดี
จิตเราจะขอติดตามองค์สมเด็จพระพิชิตมารไปพระนิพพานในชาตินี้
คิดแบบนี้คือเคารพในพระธรรม
หรือท่านจะเลือกเอาพระธรรมแบบไหนก็ได้ทั้งกรรมฐาน 40 แบบ หรือ
แบบมหาสติปัฏฐานสูตรดีเหมือนกันทุกแบบ
พระธรรมทั้งหมดที่พระพุทธองค์ทรงสอนไว้ 84000 พระธรรมขันธ์ ย่อลงมาเหลือ
3 อย่าง คือ อธิศีล บริสุทธิ์ ทำให้เป็นพระโสดาบัน อธิจิตมีสมาธิภาวนา
ทำให้เป็นพระอนาคามี คือ มีฌาน 4 อธิปัญญา
จิตไม่หลงผูกพันติดในร่างกายตนเอง ทำให้เป็นพระอรหันต์
คุณธรรมทั้งหมดประเสริฐยอดเยี่ยมไม่มีความรู้ใดๆ ดีกว่าสูงกว่านี้
ความรู้ทางพระนิพพานที่องค์สมเด็จพระพิชิตมารตรัสสอนไว้
สามารถกำจัดความทุกข์ยากลำบากกายใจได้ทั้งที่มีชีวิตอยู่
และเมื่อตายแล้วยิ่งเป็นสุขมากกว่าคนคือมีเทวดา พรหม
พระนิพพานเป็นที่ไปตามบุญบารมีที่ตั้งใจปฏิบัติไว้ตอนเป็นคน สัตว์
ผู้ปฏิบัติธรรมจริงก็จะได้ผลความสุขกายจริง ดังนั้นพระธรรมเป็นปัจจัตตัง
บอกกล่าวไปใครจะรู้ผู้ปฏิบัติธรรมอยู่ย่อมรู้ดีกว่าใครๆ
กรรมฐานที่ 23 สังฆานุสสติกรรมฐาน
คือการระลึกนึกถึงความดีของพระอริยสงฆ์สาวกขององค์พระผู้มีพระภาคเจ้าที่
ประพฤติปฏิบัติตรงดีจริงตามพระธรรมคำสั่งสอน ตัดกิเลส โลภโกรธหลง
จิตแน่วแน่มุ่งตรงพระนิพพาน
แถมยังสืบทอดพระธรรมคำสั่งสอนมาถึงปวงชนรุ่นหลังๆ ให้เข้าใจพระธรรมวินัย
คือ ศีล เข้าใจพระสุตตันปิฎก คือ สมาธิภาวนา ให้เข้าใจพระอภิธรรมปิฎก คือ
ปัญญา ผลจากการที่เราเลื่อมใสศรัทธาในพระอริยสงฆ์ทำให้เรามีปัญญาเป็นบารมี
กำลังใจที่เรามีปีติอิ่มเอิบใจ เชื่อมั่นในความดี
และโมทนากับบุญบารมีของพระอริยสงฆ์ทุกๆ พระองค์
ตั้งแต่สมัยพุทธกาลเนิ่นมาจนถึงปัจจุบัน
ทำให้จิตใจเราได้สำเร็จมรรคผลตามท่านได้ไม่มีอะไรหนักใจ เรียกว่า
เรามีศรัทธาวิมุตติ คือจิตหลุดพ้นจากกิเลสตัณหาอุปาทาน
ด้วยเลื่อมใสศรัทธาในองค์พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า พระธรรม
พระอริยสงฆ์ อย่าง่ายดาย
กรมมฐานที่ 24 สีลานุสสติกรรมฐาน
คือการตั้งใจระลึกนึกถึงพระคุณความดีของผู้มีศีล 5 อยู่เป็นปกติสุข
คุณของศีล 5 ปิดกั้นประตูนรก เปรต อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน ผู้ไม่ทำชั่วใน
5 ข้อนั้น มีไม่ฆ่าคน สัตว์ ไม่ลักทรัพย์ ไม่ล่วงละเมิดทางประเวณีกับบุตร
ธิดา สามี ภรรยาของผู้อื่น ไม่พูดปด และไม่เสพสิ่งเสพติดให้โทษ มียา ฝิ่น
สุรา แถมด้วยไม่เล่นการพนัน แข่งม้า แข่งบอล เป็นต้น
ฆราวาสพึงระลึกนึกถึงศีล 5 ข้อไว้มิให้ขาดตกบกพร่อง
แม้แต่จะคิดละเมิดข้อใดข้อหนึ่งก็ไม่ควรคิด
ถ้าเผลอทำผิดศีลข้อใดข้อหนึ่งที่เป็นอดีตล่วงมาแล้ว
พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสอนให้ตั้งใจทำความดีมีศีล 5 ครบ
ขอโทษพระรัตนตรัยทุกวันไม่นึกถึงความชั่วที่แล้วมา
เพียรภาวนาระลึกนึกถึงศีล 5 ครบในปัจจุบัน
เพื่อเป็นพื้นฐานของจิตให้สะอาดสดใสมีพระนิพพานเป็นที่ไปของจุดหมายปลายทาง
ชีวิต คิดถึงศีล 5 ครบทุกวัน จิตจะเป็นฌานมีปัญญาฉลาดอยู่เป็นสุข
ก่อนตายศีลจะเป็นสะพานใหญ่ให้อารมณ์สมาธิหลั่งไหลมาในจิต
เป็นพื้นฐานให้ได้วิปัสสนาญาณ คือ ทุกข์เห็นโทษของการมี ขันธ์ 5
ร่างกายสกปรก มีจิตใจเลื่อมใสเข้าถึงพระนิพพานในที่สุด
ระลึกนึกถึงศีลทำให้ท่านมีอารมณ์สมาธิถึงอัปปนาสมาธิ คือ จิตทรงฌาน
คิดถึงศีลตามปกติของท่านถ้าชาวบ้านก็ศีล 5 ถ้าอยู่วัดก็ศีล 8
สามเณรก็มีศีล 10 ศีลของพระภิกษุ 227 ศีลของภิกษุณีมี 311 อานิสงส์ของศีล
คือ มีชีวิตอยู่ไม่เดือดร้อน ไม่มีศัตรู มีคนรัก
มีเกียรติคุณความดีฟุ้งไปทั่วทิศ เป็นผู้แกล้วกล้าอาจหาญ
ใกล้ตายจิตจะผ่องใสเบิกบาน เพราะมีศีลครบ
บาปกรรมไม่สามารถมาทำให้จิตเศร้าหมอง ตายแล้วไม่ไปทุกข์ในนรก เปรต
อสุรกาย สัตว์เดรัจฉาน อย่างน้อยได้ไปเกิดในสวรรค์
อย่างมากไปเสวยสุขเบื้องบนพระนิพพาน
กรมมฐานที่ 25 จาคานุสสติกรรมฐาน
สมเด็จพระชินศรีศาสดาสัมมมาสัมพุทธเจ้า แนะนำสั่งสอนพวกเราให้บริจาคทาน
บำรุงพระศาสนา สงเคราะห์คนยากจน เป็นการเสียสละ ละกิเลส ตัวโลภ
ตระหนี่ถี่เหนียวออกไป ให้ทานด้วยความเต็มใจ
ยินดีให้ทานด้วยความเคารพมีอาการสุภาพในการให้
มีอาการปลื้มปีติดีใจที่ให้ไปแล้ว
จะเป็นใครก็ตามเราให้ไปแล้วเราก็พอใจอิ่มใจ
เพราะสมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสรรเสริญว่าเป็นความดี
ผลการให้ทานทำให้เราเป็นสุข เพราะผู้รับทานมีโอกาสเปลื้องทุกข์
ผลการให้ทานเป็นการทำลายล้างความโลภ เป็นกิเลสถ่วงไม่ให้เราถึงพระนิพพาน
เราตัดรากเหง้ากิเลสใหญ่ความโลภได้ 1 ตัว ความเบาใจจะเกิด
เพราะเหลือกิเลสใหญ่ 2 ตัว คือ ความโกรธกับความหลง
ซึ่งเราจะตัดความโกรธได้ด้วยความเมตตา ให้อภัย
ตัดความหลงได้ก็ให้ดูว่าทุกสิ่งทุกอย่างพังสลายตายกันหมด
จิตใจจะได้เลิกยึดติดเกาะเกี่ยว เพราะยึดติดในสิ่งที่ไม่เป็นสาระประโยชน์
ไม่ใช่ของดีจริง เป็นของปลอมชั่วครู่ชั่วคราว
ถ้าจิตยึดติดก็เป็นความทุกข์ ยึดติดในของสมมุติไม่จีรังยั่งยืน
ผู้ที่ยินดีในการให้ทาน จิตจะเป็นไปด้วยความเมตตาปราณี ความโกรธ
ความหลงไม่มารบกวน ทำให้จิตมีสมาธิ อุปจารสมาธิ
ต่อไปถ้าพิจารณาตามวิปัสสนาญาณ เห็นว่าทุกสิ่ง ทุกอย่างพังสลายตายไป
จะทำให้เราท่านบรรลุมรรคผลได้ง่ายอย่างคาดไม่ถึง
กรม มฐานที่ 26 เทวตานุสสติกรรมฐาน
เทวดา แปลว่า ผู้มีจิตใจดีงาม จิตใจประเสริฐ
กรรมฐานนี้ท่านให้มีจิตใจระลึกถึงความดีของเทพเทวดา พรหมเทวดา
ท่านมีความดีตอนเป็นคนมี หิริ ความละอายต่อบาป ไม่ผิดศีล 5
ไม่ทำความชั่วทั้งกาย วาจา ใจ โอตัปปะ
มีความเกรงกลัวผลของความชั่วจะให้ผล ท่านมีจิตเมตตาปรานีทำบุญให้ทาน
ไหว้พระสวดมนต์ ทอดผ้าป่า กฐินให้บริจาคทานแก่ผู้ยากไร้
สมัยองค์พระบรมสุคตศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าก็มีเทพเทวดามากราบไหว้ฟังเทศน์
ฟังธรรม โปรยปรายดอกไม้ทิพย์ อาหารทิพย์ ถวายเป็นพระพุทธบูชา
มากราบทูลถามปัญหาธรรมะจากพระพุทธองค์
พระองค์เองทรงปรารภแก่บรรดาพระพุทธสาวก เรื่อง เทวดาเสมอ
พระพุทธศาสนายอมรับนับถือความดีของเทพเทวดา พรหม
ท่านเป็นพระอริยเจ้าพระอรหันต์มีมากมายกว่าคนท่านมีบุญบารมีมากกว่าคนหลาย
เท่า ท่านไม่ต้องแบกขันธ์ 5 เป็นทุกข์แบบคน ไม่เจ็บป่วย แก่เหมือนคน
เทวดาพรหมท่านมีความสุขดีกว่าคนมาก
องค์พระทรงสวัสดิโสภาคย์ตรัสว่า
เทวดา มี 3 ประเภท แบ่งตามบุญบารมีของเทวดา
ประเภท 1 เทวดาชั้นกามาวจร เริ่มตั้งแต่ ภูมิเทวดา เจ้าที่เจ้าทาง
รุกขเทวดา ท่านดูแลรักษาคนดี มีวิมานอยู่บนต้นไม้ที่มีแก่นไม้ 1
นิ้วขึ้นไป และอากาศเทวดาหรือเทวดาชั้นจาตุมหาราช ชั้นดาวดึงส์
เทวดาชั้นดุสิต เทวดาชั้นนิมมานรดี เทวดาชั้นที่ 6 คือ
ชั้นปรนิมมิตวสวัตดี
ประเภท ที่ 2 เทวดาชั้นพรหม รูปาวจรพรหม มี 16 ชั้น
สำหรับท่านที่ได้ฌานตั้งแต่ฌาน 1 ถึง ฌาน 4 ก่อนท่านตายเข้าฌาน
จิตได้ไปเกิดตามขั้นของฌานที่จิตเคลื่อนออกจากกาย รูปพรหมทั้ง 16 ชั้น
มีชื่อดังนี้
1. พรหมปริสัชชา 2. พรหมปาโรหิตา 3. มหาพรหมา 4. ปริตตาภา
5. อัปปมาณาภา 6. อาภัสสรา 7. ปริตตสุภา 8. อัปปมาณสุภา
9. สุภกิณหกา 10. เวหัปผลา 11.อสัญญีสัตว์ 12. อวิหา
13.อตัปปา 14. สุทัสสา 15.สุทัสสี 16. อกนิฏฐกา
อรูปพรหม 4 นี้เป็นพรหมไม่มีรูป มีแต่จิตเสวยสุขอย่างเดียว
เพราะท่านปรารถนาไม่มีรูปทิพย์ คิดเข้าใจผิดว่า
การมีรูปทำให้เป็นสาเหตุของความเปลี่ยนแปลงดับสลาย ท่านจึงคิดเอาว่า
มีจิตอย่างเดียว มีความหลงผิดเข้าใจผิดเรียกว่าอวิชชาคือเข้าใจเอาเองว่า
อรูปพรหมทั้ง 4 นั้นมีความสุขสูงสุดแล้ว
อรูปพรหม 1 จิตเป็นฌานเพ่งอยู่ในความว่างเปล่าของอากาศ
เรียกว่าอากาสานัญจายตนะก่อนตายร่างกายตายจิตจึงเคลื่อนเข้าสู่อรูปพรหม
เพราะจิตเข้าใจผิดคิดว่าฌานนี้สูงสุดหมดกิเลสได้แล้ว
อรูปพรหม 2 มีจิตเพ่งอยู่ในวิญญาณัญจายตนะ
ก่อนตายจิตจึงเคลื่อนมาอยู่ในอรูปพรหมชั้นที่ 2
อรูปพรหม3 จิตเพ่งอยู่ในอากิญจัญญายตนะ เมื่อตายจิตจึงเคลื่อนเข้าสู่
พรหมชั้นอากิญจัญญายตนะ คือ
คิดว่าทุกสิ่งทุกอย่างรูปนามไม่มีอะไรเหลือว่างเปล่าหมด
อรูปพรหม4 คือท่านที่มีจิตเพ่งอยู่ในฌานที่ 8 เรียกว่า
เนวสัญญานาสัญญายตนะ มีความสุขคือไม่มีรูปกายนามกาย ไม่มีความจำ
เพราะคิดว่าเป็นเหตุนำมาซึ่งความทุกข์
ชั้นสุทธาวาสคือชั้นพระอริยเจ้าขึ้นไป ตั้งแต่ชั้น 12 - 16
ท่านไม่กลับมาเกิดเป็นคนอีก
ประเภทที่ 3 คือ พระวิสุทธิเทพ คือ เทพเทวดาที่ไม่มีกิเลส ตัณหา อุปาทาน
อวิชชา อกุศลกรรม จิตท่านเป็นจิตพระอรหันต์ ขีณาสพ มีมากหลายล้าน
จิตของพระปัจเจกพระพุทธเจ้า
จิตของพระผู้มีพระภาคเจ้ามากมายหลายแสนพระองค์
เป็นจิตของท่านผู้บริสุทธิ์ ที่เสวยสุขแดนทิพย์ วิเศษ นิพพาน
นิพพาน มี 2 ประเภท คือ
1. สอุปาทิเสสนิพพาน จิตบริสุทธิ์เป็นพระอรหันต์ แต่ยังมีร่างกายคน
ร่างเทพ ร่างพรหมอยู่ ยังไม่ถึงเวลาเข้าแดนทิพย์นิพพานเรียกได้ง่ายๆ
ตามภาษาชาวบ้านว่า นิพพานดิบ คือ จิตเป็นนิพพาน
2. อนุปาทิเสสนิพพาน จิตของพระอรหันต์ พระปัจเจกพุทธเจ้า
พระบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้ามีกายทิพย์นิพพานอยู่เป็นสุขสำราญในพระนิพพาน
ตลอดกาล ท่านเสวยสุขแดนทิพย์นิพพานหลังตายเรียกง่ายๆ ว่า นิพพานสุก คือ
นิพพานจริงไม่มีขันธ์ 5 ไม่มีกายเทพ กายพรหม
ต้นเหตุที่จิตจะต้องไป เสวยทุกข์ในแดนอบายภูมิ 4 มี นรก เปรต อสุรกาย
สัตว์เดรัจฉาน มีดังนี้ ผิดศีล 5 ฆ่าคน ฆ่าสัตว์ ลักทรัพย์
ลักลอบขโมยคนรักผู้อื่น คือ บุตร ธิดา สามีผู้อื่น ทุบตีภรรยา สามี
ทุบตีลูกหลาน พูดปด พูดหยาบคาย ฉ้อโกง พูดนินทาให้ร้ายให้เขาแตกแยกกัน
ติดยาฝิ่น ยาบ้า ยาม้า สุรา พนัน
ต้นเหตุที่เกิดเป็นคน คือ มีศีล 5 ครบถ้วนไม่ละเมิดทำความชั่วในศีลทั้ง 5 ข้อนั้น
ต้นเหตุที่ไปเกิดเป็นเทวดา เป็นคนไม่ทำความชั่ว 5 ประการ ศีล 5 บริสุทธิ์
มี จิตเมตตาปราณี ไหว้พระสวดมนต์ ทำบุญด้วยความเต็มใจให้ทานแก่คน สัตว์
ละอายความชั่ว ไม่ทำบาปทั้งที่ลับ ที่แจ้ง เกรงกลัวผลของความชั่ว
ตายจากคนไปเป็นเทพเทวดา นางฟ้า พระภูมิเจ้าที่ ถ้าไม่ฝึกหัดสมาธิ ภาวนา
ต้นเหตุไปเป็นรูปพรหม มีศีล 5 ครบ ทำบุญ ทำทาน ไหว้พระสวดมนต์
ภาวนาจิตมีความชินกับบุญกุศลในทาน ศีล ภาวนาอย่างใดอย่างหนึ่งใน 40
กรรมฐาน
1. ทำสมาธิได้ฌานที่ 1 ก่อน ตายแล้ว ไปเกิดเป็นพรหมชั้นที่ 1 - 2 - 3
2. ทำสมาธิได้ฌานที่ 2 ก่อน ตายแล้ว ไปเกิดเป็นพรหมชั้นที่ 4 - 5 - 6
3. ทำสมาธิได้ฌานที่ 3 ก่อน ตายแล้ว ไปเกิดเป็นพรหมชั้นที่ 7 - 8 - 9
4. ทำสมาธิได้ฌานที่ 4 ก่อน ตายแล้ว ไปเกิดเป็นพรหมชั้นที่ 10 - 11
5. พระอนาคามีเข้าฌานที่ 4 ก่อน ตายไปเกิดเป็นพรหมชั้นสุทธาวาส ชั้นที่
12 - 13 - 14 - 15 - 16
ต้นเหตุ ไปเป็นอรูปพรหม 4 ชั้น ท่านทั้ง 4 ชั้น
ท่านได้เจริญกรรมฐานในกสิณแล้ว ภาวนาอรูปฌาน 4 คือ
หลงผิดคิดว่าถ้าไม่มีรูปจะมีความสุข มีจิตไม่เข้าใจในพระนิพพาน
จึงเป็นฌานโลกีย์
อากาสานัญจายตนะ วิญญาณัญจายตนะ อากิญจัญญายตนะ เนวสัญญานาสัญญายตนะ
ก่อนตาย เข้าอรูปฌาน หลงคิดว่าการไม่มีรูปกายทิพย์คือความสุข
ตายแล้วจึงไปเกิดเป็นอรูปพรหม
บุญบารมี รูปพรหมพระอนาคามี มีที่อยู่ 5 ชั้นในรูปพรหม คือ พรหมชั้นที่
12 - 13 - 14 - 15 - 16 ท่านได้บรรลุมรรคผลเป็นพรหมอนาคามีได้ฌาน 4
มาก่อน สมัยเป็นคน เป็นเทพ เทวดาพรหม ท่านเรียกพรหมชั้นอนาคามีว่า
ชั้นสุทธาวาส ไม่ต้องกลับมาเกิดเป็นมนุษย์ สัตว์ เทวดาอีก
ท่านรอเข้าพระนิพพาน เมื่อท่านสำเร็จเป็รพระอรหัตตผล
เทวตานุสสติกรรมฐานนี้
ถ้าท่านฝึกระลึกนึกถึงพระคุณของเทพเทวดาจนมีอุปาจารสมาธิ คือ
สมาธิประเดี๋ยวประด๋าว แล้วท่านเจริญวิปัสสนาญาณเห็นโลกร่างกายเป็นทุกข์
เป็นโทษ เป็นของสมมุติสูญสลายกลายเป็นความว่างเปล่าแล้ว
จิตจะเข้าถึงมรรคผลได้รวดเร็ว ง่ายดาย เพราะเป็นภูมิธรรมละเอียด
มีแนวโน้มเข้าไปใกล้พระนิพพาน คือ พระวิสุทธิเทพได้มาก
มีหลายท่านไม่เคยเห็นไม่รู้เรื่องเทพเทวดา ไม่เคารพเทวดา
ก็ตั้งหน้าตั้งตาโจมตีต่อต้าน ว่า เทวดา เทพพรหมไม่มีจริงเป็นของหลอกลวง
สิ่งที่ตามองไม่เห็นอย่านึกอย่าคิดว่าไม่มี สิ่งที่ ตาเห็นชัด
อย่าคิดว่ามี เพราะไม่ช้าก็สูญสลายตายหมด ตาเป็นของหยาบ
แม้แต่ในที่มืดหรือฝุ่นในอากาศก็มองไม่เห็น
เทพเทวดาท่านมีกายทิพย์ใสสะอาดละเอียดกว่ากายผี
แล้วตาหยาบของเราจะสามารถเห็นเทวดาพรหมและผีได้อย่างไร
เทพเทวดาในโลกนี้มีจำนวนมากกว่าคนหลายเท่า ผี
วิญญาณอยู่ในโลกนี้ปะปนไปกับคนก็มีมากมายหลายเท่ามีมากกว่าคน
สัตว์เดรัจฉานก็มีมากกว่าคนรวมทั้งสัตว์ในมหาสมุทรในดินในอากาศ
แต่คนเราก็คิดว่าคนเป็นใหญ่ในโลกนี้
อันนี้เป็นอวิชชาความหลงที่คนเรายังไม่รู้ความจริงของชีวิตของโลก
ก้มหน้าก้มตาหาเงินทองเพื่อความอยู่รอดของชีวิตอันน้อยนิด
แล้วก็ตายพลัดพรากจากกันไปแล้วย้อนมาเกิดใหม่
เมื่อยังไม่ยกระดับจิตเป็นอริยบุคคลก็ยังไม่มีวาสนาบารมีถึงพระนิพพาน
ดังนั้น ถ้าท่านยอมรับนับถือคุณความดีของเทพเทวดาในไม่ช้าจิตของท่านก็มีหิริ
โอตัปปะ มีคุณความดีตามท่านเทพเทวดา
ท่านก็มีจิตเป็นเทพเทวดาได้ไม่ยากเลยและท่านเทพเทวดาก็จะติดตามเฝ้ารักษา
ท่านให้ปลอดภัยจากอันตรายมีชีวิตเป็นสุขทั้งโลกนี้ โลกหน้า
กรรมฐาน ที่ 27 มรณานุสสติกรรมฐาน
มรณานุสสติ เป็นการภาวนาระลึกนึกถึงความตายไว้เป็นอารมณ์ มองเห็นคน สัตว์
ตัวเราเองก็ต้องตายกันหมดทั้งโลกไม่มีใครอยู่ยงคงกระพัน
แม้แต่องค์พระโลกนาถศาสดาสัมมา สัมพุทธเจ้า
ผู้มีทั้งฤทธิ์เดชเป็นผู้วิเศษกว่าใครๆ ในโลก ในสวรรค์
ในพรหมท่านก็ต้องตาย นับประสาอะไรกับร่างกายเราจะหนีความเจ็บป่วย
ความตายพ้น
ความตายมี 4 อย่าง
1. สมุจเฉทมรณะ ความตายจากกิเลสตัณหา อุปาทานของพระอรหันต์
ท่านจบกิจแห่งพรหมจรรย์หมดกิเลสเป็นสมุจเฉทประหาน คือ
การตายของพระอรหันต์ ท่านไม่กลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีกแล้ว
เป็นการตายขาดตอนไม่เกิดอีกเลย
2. ขนิกมรณะ คือการตายของคน สัตว์ทุกวันนี้ ตายเล็ก ตายน้อย
ตายจากเด็กเป็นผู้ ตายจากวัยผู้ใหญ่เข้าวัยชรา ชีวิตเคลื่อนไป
ตายตลอดเวลาทุกลมหายใจเข้าออก ถ้าไม่มีลมหายใจใหม่ อาหารใหม่ น้ำใหม่
ต่อเติมเลี้ยงร่างกาย ร่างกายก็เหี่ยวแห้ง
ตายไปร่างกายอยู่รอดได้ทุกวันนี้เพราะมีอากาศ ลมหายใจ น้ำ
อาหารใหม่เข้าไปแทนที่ อากาศเก่า น้ำเก่า อาหารเก่าที่สูญเสียหมดไป
3. กาลมรณะ คือหมดอายุขัย ตายวัยชราแล้วจิตวิญญาณไปรับเสวยผลบุญ ผลบาปทันทีที่ตาย
4. อกาลมรณะ คือ ตายก่อนถึงวาระเวลาที่ต้องตาย ตายเพราะบาปกรรมมาตัดรอน
ตายเพราะภัยธรรมชาติ ตายเพราะสงคราม ตายเพราะโจรผู้ร้าย ตายเพราะโรคระบาด
ตายเพราะโดนระเบิด โดยเฉพาะสมัยนี้มีการทำลายล้างตายกันง่ายๆ
ตามข่าวโทรทัศน์ ตายฉับพลันทันใด เครื่องบินตกตาย รถทับตาย
และตายอีกมากมาย บรรยายไม่จบ ตายแบบนี้เรียกว่า ตายโหง
พวกนี้ตายโดยไม่ทันรู้ตัว ตกใจตาย
จิตวิญญาณออกจากร่างกายก็กลายเป็นผีสัมภเวสีเร่ร่อนพเนจรไม่มีที่อยู่อาศัย
ไม่มีบ้าน ไม่มีอาหาร
มีแต่ความหิวโหยติดต่อญาติคนรักก็ไม่รู้เรื่องกันก็ต้องเป็นผีรออยู่จนถึง
วาระที่ต้องตายตอนเป็นคนจึงจะได้ไปเสวยผลบุญ
ผลบาปตอนที่ทำไว้เมื่อสมัยเป็นคน
ตายก่อนอายุขัยนี้ สมัยที่องค์สมเด็จพระพิชิตมารบรมศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
ท่านทำพิธีต่ออายุให้เด็กคนที่จะต้องตายก่อนอายุขัย ที่นิยมเรียกกันว่า
สะเดาะเคราะห์ต่ออายุนั้น
เรื่องมีดังนี้
บิดา มารดาพาเด็กที่เกิดไม่กี่เดือนไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้าแล้วกราบอภิวาทพระ
บรมศาสดาลากลับทั้งพ่อ แม่ พระพุทธองค์ทรงกล่าวว่า "ทีฆายุโกโหตุ" แปลว่า
ขอเธอจงมีอายุยืนนาน พอลูกชายเข้าไปกราบ
พระพุทธองค์ท่านนิ่งเฉยไม่ตรัสว่าอะไร พ่อ แม่เด็กจึงกราบทูลถามว่า
ทำไมพระองค์ไม่ทรงประทานพรให้แก่เด็ก องค์พระศรีศากยมุนีทรงตรัสตอบว่า
บุตรชายของเธอจะตายภายใน 7 วันนี้ องค์พระตถาคตจึงไม่ได้ให้พรอย่างนั้น
พ่อ แม่เด็กตกใจจึงวอนขอ พระผู้มีพระภาคเจ้าให้ช่วยเหลือไม่ให้ถึงตายได้
พระพุทธองค์จึงสั่งให้ไปปลูกโรงพิธีกลางลานบ้าน
แล้วให้พระภิกษุนั่งล้อมเด็กสวดพระปริตร 7 วัน 7 คืน พอวันที่ 7
เป็นวันตายของเด็ก เพราะยักษ์จะมาเอาชีวิต หรือจิตวิญญาณของเด็กวันนั้น
องค์พระทรงสวัสดิ์โสภาคย์ ทรงเสด็จมาหาเด็ก
พรหมเทพเทวดาผู้เป็นใหญ่ก็ตามเสด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าด้วย
ยักษ์เข้าไม่ถึงเด็ก เมื่อครบเวลาที่จะมาเอาชีวิตจิตวิญญาณ
ยักษ์เลยต้องหนีไป
ถ้าเลยเวลาตายแล้วยักษ์ทำอะไรไม่ได้ยักษ์เขาทำตามกฎของกรรมจะให้ตายเวลา
เท่าไร พอเลยเวลาที่เด็กจะต้องตาย พระพุทธเจ้าท่านก็เสด็จกลับ
พระก็กลับเลิกพิธี องค์พระตถาคตจึงประทานพรแก่เด็กว่า "ทีฆายุโกโหตุ"
ต่อมาเด็กคนนั้นก็มาบวชเณรเมื่ออายุ 7 ปี ได้สำเร็จเป็นพระอรหัตผล
ท่านมีอายุยืนถึง 120 ปี จึงนิพพาน เด็กคนนั้นมีนามว่า อายุวัฒนกุมาร
อายุวัฒนสามเณร อายุวัฒนพระเถระเจ้า
คุณประโยชน์ของการนึกถึงความตาย มีมากมาย
1. เป็นการเจริญวิปัสสนาญาณชั้นยอด ความตายคืออนัตตา
การแตกแยกสูญสลายทำให้จิตมีปัญญาชาญฉลาด ตัดขาดจากกิเลส โลภ โกรธ
หลงได้ง่ายๆ เพราะนึกถึงความตายก็ไม่รู้จะหลงอะไรกันต่อไปอีก เราก็ตาย
เขาก็ตาย
2. คิดถึงความตายทำให้รีบเร่งทำคุณงามความดี มีศีล มีสมาธิ
มีปัญญาเพื่อจะได้ไปนิพพานไม่ต้องกลับมาเกิด ตายกันอีก
3. ผู้ที่นึกถึงความตาย ไม่ต้องการเกิดเป็นคน เทวดา พรหม พอใจในพระนิพพาน
ทำจิตว่างจากการเกิด ท่านมีหวังเข้าถึงพระนิพพานในชาตินี้ได้แน่นอน
แม้แต่องค์พระสยัมภูศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้า
ท่านก็ทรงระลึกนึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออกดังที่พระพุทธองค์ทรงตรัสกับ
ท่านพระอานนท์ไว้ว่า "อานันทะการนึกถึงความตายวันละ 7 ครั้ง
ยังห่างมากนัก ตถาคตเองนึกถึงความตายทุกลมหายใจเข้าออก ดังนั้น
พวกเราพุทธบุตร ควรระลึกถึงความตายทุกลมหายใจดังเช่นพระบรมศาสดาในไม่ช้าเราก็พ้นทุกข์เจริญ
รอยตามพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงสอนไว้
กรรมฐานที่ 28 กายคตานุสสติกรรมฐาน
คือการระลึกนึกถึงร่างกายคน สัตว์ตามความเป็นจริงว่า สกปรก โสโครก ไม่สวย
ไม่งาม น่าเกลียด น่ากลัว เหม็นทั้งข้างนอกข้างในร่างกาย
กรรมฐานเรื่องร่างกายนี้ สำคัญมาก เป็นกรรมฐานพิเศษสุด
ผลที่พิจารณากรรมฐานเรื่องกายจะมีจิตถึงปฐมฌาน
แต่ถ้ายึดสีแดงสีเลือดของร่างกายภาวนาเป็นกสิณก็มีจิตเข้าถึงฌาน 4 ได้
ในวิสุทธิมรรค ท่านให้พิจารณาอาการ 32 อย่าง ตั้งแต่ ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง
เนื้อ พิจารณากลับไปกลับมาดูให้เป็นจริงจังว่าน่ารักหรือน่ารังเกียจ
กายนี้เต็มไปด้วยของสกปรก เหม็นเน่า เหม็นคาว มีตับ ไต ไส้ พุง หัวใจ
ซี่โครง เส้นเอ็น เส้นเลือด เส้นประสาทสมอง กระเพาะอาหาร ม้าม ไส้ใหญ่
ไส้เล็ก ไขกระดูก ข้อต่อ พังผืด น้ำเลือด น้ำหนอง ปัสสาวะ อุจจาระ เนื้อ
ลอกเอาผิวหนังออกดูไม่ได้สักอย่างเดียว
ร่างกายสกปรกต้องชำระล้างอาบน้ำทุกวัน
สิ่งที่หลั่งไหลออกจากกายก็เหม็นทุกวัน ผู้ที่เห็นคนหนุ่มสาวว่าหล่อ สวย
งาม แต่ไม่ยอมมองสิ่งสกปรกโสโครกที่หลั่งไหลออกจากร่างกาย
คนที่หล่อที่สวยส่งกลิ่นเหม็นสาบ เหม็นสาง เลอะเทอะ เปรอะเปื้อน
เพราะไม่น่าดู น่าดมต่างก็พยายามปกปิดความจริง ไม่ยอมพูดถึง
ไม่ยอมรับรู้ตามความเป็นจริง เพราะอวิชชา ตัณหา อุปาทานปกปิด ตาจิต
ตาเนื้อเอาไว้ พยายามโกหกตนเอง และผู้อื่นว่าร่างกายยังสวย ยังสาว
ยังหล่อเหลาน่ารักอยู่ แท้ที่จริงร่างกายคน
สัตว์มีสภาพเป็นส้วมเคลื่อนที่ ที่เอาอุจจาระ
ปัสสาวะไปถ่ายเทไว้ในส้วมทุกวัน แล้วมาประดับตกแต่งตัวเสื้อผ้าอาภรณ์
เพชรนิลจินดาแพงๆ หลอกลวงตนเอง ผู้อื่นว่าสวยสดงดงาม
ผู้ที่ได้เห็นร่างกายคน สัตว์
ได้การพิจารณาไม่ฉลาดก็มีความหลงติดอกติดใจหลงใหลใฝ่ฝันในรูปร่างกายคนรักใน
ไม่ช้าก็พบกับความทุกข์ยากลำบากกายใจ
เพราะรูปร่างกายแปรเปลี่ยนเป็นเจ็บป่วยพิการ
หรือจิตใจปรวนแปรด้วยความเห็นไม่ตรงกัน รักกันไม่นานก็เบื่อ มีโลภ โกรธ
หลง หาของดีๆ สวยๆ อันใหม่หาคนรักใหม่ต่อไป
พระอริยเจ้าท่านฉลาดมอง พินิจพิจารณารูปร่างกาย คน สัตว์ ไม่มีใครดี
ไม่มีใครงามเต็มไปด้วยของสกปรกเหม็นเลอะเทอะ
ท่านไม่สนใจกายใครเบื่อหน่ายออกบวช
เบื่อเพศฆราวาสมองร่างกายแต่ละบุคคลเห็นเป็นสภาพส้วมเคลื่อนที่ มีธาตุ 4
ดิน น้ำ ลม ไฟ รวมกันเป็นศพเดินได้ พูดได้
ท่านจึงหมดความหลงใหลใฝ่ฝันในรูปโฉม โนมพรรณ
ไม่ใช่ของจริงมิช้าก็เหี่ยวย่นแตกสลายตายกันหมด ตอนเป็นคนก็มองเป็นผีดิบ
ตายแล้วกลายเป็นผีสุก
องค์พระพิชิตมารศาสดาสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงย้ำให้เอาจิตใจเราเลิกยึดถือติดใน
ร่างกายตนเองเสียจึงจะพ้นทุกข์ จึงจะมีความสุข คือ พระนิพพาน
ต้นเหตุของความทุกข์ คือ การมีขันธ์ 5 ร่างกายดับทุกข์ก็ดับที่ต้นเหตุ
คือจิตไม่ติดยึดในร่างกายอีกต่อไป จิตก็เป็นอิสระเสรี
ไม่ตกเป็นทาสของกิเลส คือ ร่างกาย จิตก็มีพระนิพพานเป็นอารมณ์
ตายแล้วก็มีแดนทิพย์นิพพานตลอดกาลเป็นที่เสวยสุขของจิตที่บริสุทธิ์
กรรมฐานที่ 29 อานาปานุสสติกรรมฐาน
คือการตั้งสติรู้ตัวอยู่กับลมหายใจเข้า
ลมหายใจออกตลอดเวลาที่มีสมาธิภาวนาอยู่
กรรมฐานรู้ลมหายใจเข้าออกนี้เป็นกรรมฐานคลุมกรรมฐานทั้ง 40 กอง
จะภาวนากรรมฐานอันใดอันหนึ่งก็ต้องเริ่มด้วยการกำหนดรู้ลมหายใจเข้าออกเสียก่อน
ท่านนักปฏิบัติธรรมทั้งหลาย ถ้าไม่กำหนดระลึกรู้ลมหายใจเข้าหายใจออก
การบรรลุมรรคผลจะเข้าถึงช้ามาก
หรือท่านจะกำหนดลมหายใจเข้าออกไปกับการพิจารณากรรมฐานร่างกาย
กรรมฐานซากศพ พิจารณาอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
พร้อมกับดูลมหายใจเข้าออกไปด้วย จึงจะได้บรรลุอริยมรรค อริยผลรวดเร็ว
อานาปานานุสสตินี้มีสมาธิเป็นผลถึงฌาน 4 สำหรับพุทธสาวก
สำหรับท่านที่ปรารถนาเป็นพระโพธิสัตว์ คือ
พระพุทธเจ้าท่านผู้นั้นจะทรงฌานที่ 5 ฌานที่ 4
จิตจะแยกออกจากกายไม่รับรู้ทุกขเวทนาทางกาย มีจิตเป็นสุขอย่างเดียว
เป็นเอกัคคตา คือ จิตเป็นหนึ่งนิ่งในฌาน 4 ฌานที่ 5
สำหรับพุทธภูมิพระโพธิสัตว์ คือ ปัญจมฌาน
จิตเป็นสุขทรงอยู่ในเอกัคคตารมณ์ อารมณ์เป็นหนึ่ง มีอุเบกขา
ความวางเฉยเพิ่มรวมกับอารมณ์เป็นสุขของฌาน 4
เมื่อท่านที่ทรงอานาปานานุสสติถึงฌาน 4 มีสุขเป็นหนึ่งเดียวแล้ว
ท่านพิจารณากรรมฐานอื่นๆ เป็นทุกขัง อนิจจัง
อนัตตาแล้วมีปัญญาเฉียบแหลมจากฌาน 4 ท่านก็สามารถบรรลุ พระอรหันต์ผลภายใน
3 วัน เป็นอย่างช้า ภายในที่นั่งเดียวคราวเดียวเป็นอย่างเร็ว
เมื่อท่านกำหนดรู้ลมหายใจเข้าออกจนจิตไม่รับลมหายใจ
ไม่รับทราบอาการทางกายท่านเรียกว่า ทรงฌาน 4
วิธีปฏิบัติอานาปานุ สสติกรรมฐาน
1. อยู่ที่ไหน เวลาใด ทำงานอะไร นั่ง เดิน ยืน นอน วิ่ง ขับรถ ล้างจาน
ตำน้ำพริก อ่านหนังสือ ดูทีวี พูดจากับใคร ทำได้ทั้งนั้น ทำง่ายๆ
ไม่ต้องนุ่งขาว ห่มผ้าเหลือง ไม่ต้องหนีไปอยู่วัด อยู่ป่า
อยู่ในบ้านเมืองที่วุ่นวายก็ทำได้
เพราะลมหายใจมีอยู่ในร่างกายเรามาตั้งแต่เกิด
เพียงแต่เอาจิตเอาใจรับรู้ลมหายใจเข้าออกสั้นหรือยาว เร็วหรือช้า
ให้ติดตามลมหายใจเท่านั้นทำได้ทั้งลืมตา หลับตา ไม่ต้องนั่งนิ่งๆ
หรือเดินช้าๆ เราฝึกที่จิตไม่ได้ฝึกหัดเดินหัดนั่ง
2. จิตใจเราเคยท่องเที่ยวคิดถึงเรื่องโน้นเรื่องนี้จนเคยชิน
เคยตามใจจิตใจจนเหลิง
มาคราวนี้เราจะบังคับให้รู้แต่ลมหายใจอย่างเดียวมาบังคับปุ๊บปั๊บนั้นเห็น
ท่าจะยากเย็นเข็ญใจ ที่จิตจะยอมทำตามเรา
จิตจะดิ้นรนวิ่งไปคิดอันโน้นอันนี้ตามเดิม
กว่าเราจะรู้ตัวจิตก็คิดไปไกลก็คิดได้หลายเรื่องแล้ว
ก็ไม่เป็นไรกลับรู้ลมหายใจต่อใหม่ค่อยๆ
ทำไปจนมีอารมณ์ชินกับการรู้ลมเข้าลมออกได้วันละ 5 นาทีก็ดีมากแล้ว
3. ถ้าจะให้ดีมากขึ้นเวลาหายใจเข้านึกว่า พุท เวลาหายใจออกให้นึกว่า โธ
เป็นพระนามขององค์พระพิชิตมารศาสดาส
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น