ใบเสมาหินที่บ้านกุดโง้ง ชัยภูมิ
พูดถึงใบเสมา
หลายคนอาจจะนึกถึงใบเสมาที่วางตั้งอยู่รอบโบสถ์เพื่อแสดงอาณาเขตในการทำ
สังฆกรรม พบเห็นได้ตามวัดต่างๆ ในพุทธศาสนา
แต่เสมาหลายชิ้นแห่งในภาคอีสานไม่ได้อยู่ตามวัดตามโบสถ์
แต่กลับไปอยู่ตามทุ่งนาบ้าง ตามบ้านคนบ้าง และพบกระจัดกระจายไปในที่ต่างๆ
ของหมู่บ้าน อีกทั้งเสมาหินเหล่านี้ก็ไม่ใช่ธรรมดา
เพราะมีอายุนับพันปีเลยทีเดียว
เสมาหินที่พบในภาคอีสานนี้ถือเป็นโบราณวัตถุที่แสดงถึงความเป็นชุมชน
สมัยทวารวดี ซึ่งเป็นเวลาที่พุทธศาสนาลัทธิหินยานเผยแผ่เข้ามา
โดยใบเสมาเหล่านี้ใช้ปักเพื่อกำหนดเขตในการทำพิธีกรรมของพระสงฆ์ในพุทธศาสนา
ดังเช่น "ใบเสมาบ้านกุดโง้ง" หมู่ บ้านเล็กๆ ในอำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ
มีลักษณะคล้ายเกาะ มีลำน้ำประทาวล้อมรอบ พื้นที่ราบส่วนใหญ่ใช้ในการทำนา
ในบริเวณนี้ได้มีการขุดพบเสมาหินทรายขนาดใหญ่เป็นกลุ่มๆ
ปักอยู่ทั่วไปทั้งในบริเวณตัวเมืองและบริเวณเนินดินและในทุ่งนารอบๆ
ตัวเมือง ซึ่งใบเสมาเหล่านี้อาจกำหนดอายุได้ราวพุทธศตวรรษที่ 14-16
เลยทีเดียว
ในทุ่งนาก็ยังมีใบเสมาที่ไม่ได้ขุดขึ้นมา
ใบเสมาเหล่านี้เป็นใบเสมาที่ทำด้วยหินทรายแดง มีขนาดค่อนข้างใหญ่
บางชิ้นมีความสูงกว่า 2 เมตร ด้านบนมีปลายแหลม
มีทั้งเสมาแบบเรียบๆไม่มีลวดลาย และแบบสลักลวดลายเป็นภาพต่างๆ
เช่นบางใบมีลวดลายสลักรูปดอกบัว รูปสถูป ภาพบุคคลเช่นภาพพระพุทธเจ้า
ภาพพระโพธิสัตว์ศรีอาริยเมตไตย
บ้างก็เป็นภาพเล่าเรื่องในชาดกและคติธรรมทางพุทธศาสนา เช่น
เรื่องพระเวสสันดร เรื่องมโหสถชาดก เตมียชาดก
ภาพพระโพธิสัตว์ประทับยืนบนดอกบัว
ภาพพระพุทธเจ้าประทับนั่งบนบัลลังก์ใต้ต้นโพธิ์เป็นต้น
ใบเสมาแผ่นหนึ่งสลักภาพภูริทัตชาดก
มีจารึกอักษรปัลลวะอายุราวพุทธศตวรรษที่ 14
ที่มีข้อความกล่าวถึงการรักษาธรรมะที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสสอน
อีกด้วย นับเป็นกลุ่มเสมาที่สวยงามที่สุดแห่งหนึ่งในอีสาน
ในบริเวณหมู่บ้านยังพบเศษภาชนะดินเผา ขวานหิน ลูกปัดหิน
ภาชนะเคลือบน้ำโคลนอีกด้วย
ปัจจุบันชาวบ้านได้นำเอาเสมาหินที่รวบรวมได้จากบริเวณต่างๆ
มารวมไว้ภายในศาลาวัดและโรงเรียนบ้านกุดโง้ง รวมทั้งหมดกว่า 30 ชิ้น
และอยู่ในความดูแลของกรมศิลปากร
แต่ก็ยังมีใบเสมาหินอีกหลายสิบชิ้นที่ยังฝังอยู่ตามทุ่งนาบ้าง
ตามคันดินบ้าง และเชื่อกันว่าบริเวณบ้านกุดโง้งยังมีโบราณวัตถุอีกมากมายที่ถูกฝังอยู่และ
ยังไม่ได้รับการขุดค้น
ใบเสมาที่นำมาจัดแสดงไว้ในศาลา
ผู้ที่สนใจเกี่ยวกับเรื่องเสมาหิน
และสนใจเกี่ยวกับอารยธรรมของดินแดนถิ่นอีสานโบราณ
ก็ไม่ควรพลาดชมใบเสมาหินที่บ้านกุดโง้งแห่งนี้
* * * * * * * * * * * * *
* * * * * * * * * * * * * *
* * * * * * * * * * * * * *
* * * * * *
"ใบเสมาบ้านกุดโง้ง" ตั้งอยู่ที่บ้านกุดโง้ง ตำบลกุดต้ม
อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ การเดินทางจากชัยภูมิ ใช้เส้นทางหลวง หมายเลข
202 วิ่งมาประมาณ 12 กิโลเมตร มีทางแยกขวาไปอีก 3 กิโลเมตรถึงบ้านกุดตุ้ม
แล้วแยกขวาเข้าเส้นทางสายกุดตุ้ม-บุ่งคล้าอีก 4 กิโลเมตร
http://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9520000132990
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น