โดย ASTVผู้จัดการออนไลน์ 25 มิถุนายน 2552 07:32 น.
บทความโดย : ผศ.นพ.ณัฐวุฒิ รอดอนันต์ - จักษุแพทย์
"ดวงตา เป็นสิ่งสำคัญในชีวิตของคนเรา
แต่หากตาคู่นั้นกำลังจะมืดมิดในวัยสูงอายุ คุณเคย คิดไหมว่าหากย้อนเวลา
เราจะรับมืออย่างไร"
โรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมคืออะไร
โรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อม (Macular degeneration)
เป็นกลุ่มโรคที่เกิดจากการเสื่อมของบริเวณจุดภาพชัดของจอตา
ทำให้สูญเสียการมองเห็นส่วนกลางของภาพ หากพบในผู้มีอายุ 50 ปี ขึ้นไป
จะเรียกว่า "โรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมในผู้สูงอายุ" (Age related
Macular degeneration)
ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญที่ทำให้กลุ่มผู้สูงอายุสูญเสียการมองเห็น
โดยจะทำให้สูญเสียการมองเห็นเฉพาะภาพตรงส่วนกลาง
โดยที่ภาพด้านข้างของการมองเห็นยังดีอยู่ เช่น คุณอาจเห็นขอบของนาฬิกา
แต่ไม่สามารถบอกได้ว่า เป็นเวลาอะไร
ผู้ที่มีโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมอาจไม่มีอาการในระยะเริ่มต้น
ถ้าบริเวณที่เสื่อมมีขนาดเล็กมาก และหากจุดภาพชัดของตาอีกข้างยังปกติ
เมื่อใช้ตา 2 ขัางร่วมกัน ผู้ป่วยอาจไม่สังเกตว่ามีการเปลี่ยนแปลง
ต่อมาเมื่อความเสื่อมมากขึ้นจึงมีอาการมองภาพไม่ชัด เห็นภาพบิดเบี้ยว
เห็นจุดดำ หรือจุดบอดที่บริเวณส่วนกลางภาพในที่สุด โดยไม่มีอาการเจ็บปวด
ดังนั้น โดยตัวของโรคจอประสาทตาเสื่อม
จะไม่ทำให้การมองเห็นมืดสนิทไปทั้งหมด แม้แต่ในรายที่เป็นมาก
คนไข้จะยังพอมองเห็นทางด้านขอบข้างของภาพ
และพอที่จะช่วยเหลือดูแลตัวเองได้บ้าง
โรคนี้สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายปัจจัย เช่น
การเสื่อมสภาพของร่างกายตามวัย
ซึ่งโดยธรรมชาติสัดส่วนของสารต้านอนุมูลอิสระในร่างกายของคนเราจะแปรผันไป
ตามอายุที่มากขึ้นทำให้มีการสะสมของอนุมูลอิสระและเกิดการเสื่อมของส่วน
ต่างๆในร่างกายมากขึ้นโดยเฉพาะที่จอตา
และจะมีความเสี่ยงสูงขึ้นหากมีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคนี้มาก่อน
มีพฤติกรรมการใช้สายตาที่ต้องเผชิญกับแสงแดดนานๆ
หรือมีการสูบบุหรี่ร่วมด้วย จากหลักฐานทางการแพทย์พบว่า ผู้ที่สูบบุหรี่
มีโอกาสเสี่ยงที่จะเป็นโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมเพิ่มขึ้นถึง 3 เท่า
และมีโอกาสเกิดโรคนี้เร็วกว่าผู้ที่ไม่สูบบุหรี่ถึง 10 ปี
นอกจากนี้แล้วผู้ที่ป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูงและมีระดับไขมันในเลือดสูง
รวมถึงสตรีวัยหมดประจำเดือนที่ไม่ได้กินฮอร์โมนทดแทน
ก็พบว่ามีความเสี่ยงสูงขึ้นในการเป็นโรคนี้เช่นกัน
2 แบบของโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมในผู้สูงอายุ
1. แบบแห้ง
เกิดจากการเสื่อมและบางตัวลงของบริเวณศูนย์กลางรับภาพของจอตา
ทำให้การมองเห็นค่อย ๆ ลดลง โดยที่อาการของโรคจะเป็นไปอย่างช้า ๆ
2. แบบเปียก พบได้ประมาณ 15-20%
ของโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมในผู้สูงอายุ
เกิดจากการเสื่อมโดยมีเส้นเลือดผิดปกติงอกขึ้นมาใหม่
หากเส้นเลือดที่งอกใหม่นี้เปราะบาง จะเกิดการรั่วซึม ทำให้จุดภาพชัดบวม
มองเห็นภาพบิดเบี้ยว และสูญเสียการมองเห็นในส่วนกลางในที่สุด
ภาพจำลองตารางตรวจจุดภาพชัด (Amsler Grid)
ปัญหาของโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมในผู้สูงอายุ
ส่วนใหญ่คนไข้มักจะไม่รู้ตัวว่า
มีอาการของโรคดังกล่าวเกิดขึ้นเนื่องจากากรเสื่อมอาจเกิดในตาข้างเดียว
หรือเสื่อมไม่เท่ากันในการทั้ง 2 ข้าง ทำให้การมองเห็นโดยรวมยังดีอยู่
จนกว่าจะมีการเสื่อมที่ค่อนข้างมากแล้วจึงจะสังเกตได้ว่าการมองเห็นผิดไปจาก
เดิม เช่น ตาพร่ามัวลง ความชัดเจนในการมองเห็นลดลง มองเห็นภาพบิดเบี้ยว
มองเห็นตรงกลางของภาพไม่ชัดเจน ดังนั้นถ้าพบความผิดปกติเหล่านี้
ควรรีบปรึกษาแพทย์ อย่านิ่งนอนใจ เนื่องจากการตรวจพบและรักษาในระยะแรก
จะป้องกันการเกิดจุดบอดที่จุดภาพชัดได้
หลากวิธีรักษาและถนอมดวงตา
โรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมนั้นมีการรักษาหลายวิธี
ทั้งการรักษาด้วยการยิงเลเซอร์
การฉีดยาเพื่อยับยั้งเส้นเลือดใหม่ที่งอกขึ้นมา หรือแม้กระทั่งการผ่าตัด
เหล่านี้สู้การดูแลสุขภาพดวงตาตั้งแต่ยังหนุ่มสาวไม่ได้
ซึ่งนับเป็นหนทางที่ดีที่สุด สรุปเป็นข้อๆ ได้ดังนี้
1. งดสูบบุหรี่
2. หลีกเลี่ยงการเผชิญแสงแดดจัดเป็นประจำ
หรือถ้าจำเป็นควรใช้แว่นตากันแดดที่มีการกรองแสง UV
3. ควบคุมน้ำหนักตัว ไม่กินอาหารที่มีไขมันสูง
ควรเพิ่มการกินผักใบเขียวและผลไม้ทุกวัน
4. การตรวจสุขภาพตาเป็นประจำทุก 1-2 ปี
โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป แม้ไม่มีอาการผิดปกติ
ใด ๆ แต่ก็เริ่มจะมีปัญหาเรื่องสายตาเปลี่ยนแปลง หรือ
อาจมีความผิดปกติที่เกี่ยวข้องกับดวงตาที่ไม่แสดงอาการอย่างอื่น
เช่น ต้อหิน ต้อกระจก การตรวจพบและให้การรักษาโรคตั้งแต่ระยะแรก
จะสามารถเยียวยาให้ดวงตาสามารถใช้งานได้ต่อไป
ทดสอบสภาพจอตาด้วยตารางตรวจจุดภาพชัด (Amsler Grid)
จักษุแพทย์จะแนะนำให้ผู้สูงอายุที่มีโอกาสเกิดโรคจุดภาพชัดที่จอตา
เสื่อม หรือผู้ที่เป็นโรคจุดภาพชัดที่จอตาเสื่อมแล้ว
ทดสอบสภาพจอตาเป็นประจำด้วยการมองตารางตรวจจุดภาพชัด (Amsler grid)
โดยสามารถทำการทดสอบได้ด้วยตนเอง ดังนี้
1. เมื่อจะทดสอบการมองเห็น ไม่ต้องถอดแว่นตา หรือคอนแทคเลนส์ที่ใส่อยู่ออก
2. มองแผ่นภาพนี้ในระดับสายตา บนผนังที่มีแสงสว่างเพียงพอ
3. ยืนห่างจากแผ่นภาพตารางประมาณ 14 นิ้ว ใช้มือปิดตาข้างหนึ่งไว้
มองที่จุดตรงกลางแผ่นภาพ ด้วยตาข้างที่เปิดอยู่
4. ขณะที่จ้องจุดตรงกลางนี้ให้สังเกตว่าตารางสี่เหลี่ยมที่เห็นเป็นเส้นตรงหรือไม่
และมีขนาดเท่ากันหรือไม่
5. ถ้าพบว่าส่วนไหนของตารางไม่ชัด หรือโค้งเป็นลักษณะคลื่น
บิดเบี้ยว ขาดจากกัน พร่ามัว หรือบางพื้นที่หายไปจากพื้นที่ที่มองเห็น
หรือมีการเปลี่ยนแปลงเมื่อเทียบกับการตรวจครั้งสุดท้าย
ควรพบจักษุแพทย์ทันที
6. ทำการทดสอบซ้ำเช่นเดียวกับตาอีกข้าง
หากหมั่นใส่ใจเสียแต่วันนี้ สุขภาพตาต้องดีครับ
http://www.manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9520000071451
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น