ผีหรือวิญญาณ มีจริงไหม ?

คนอย่างแจ่ม แจ่ม ปุจฉา - กราบนมัสการพระคุณเจ้าเจ้าค่ะ ไม่ทราบว่าผีหรือวิญญาณมีจริงไหมเจ้าคะ เป็นคำถามที่ค้างคาใจมานานมาก ทั้ง ๆ ที่พระพุทธองค์ก็ไม่ได้ทรงสอนให้เราเชื่อแม้แต่นิดเดียวก็ตามที แต่ก็ยังต้องการคำตอบอยู่ดีเจ้าค่ะ ขอบพระคุณเจ้าค่ะ

พระไพศาล วิสาโล วิสัชนา - ผีกับวิญญาณนั้นต่างกัน วิญญาณนั้นแปลว่า ความรู้แจ้งอารมณ์ เช่น เมื่อ ตากระทบรูป แล้วเห็นรูป ก็เรียกว่า จักขุวิญญาณเกิดขึ้น พูดง่าย ๆ วิญญาณ ได้แก่ การเห็น การได้ยิน การได้กลิ่น เป็นต้น ซึ่งเกิดและดับตลอดเวลา ไม่ได้หมายถึง อะไรที่เป็นดวง ๆ ล่องลอยข้ามภพข้ามชาติ อย่างที่เข้าใจกัน และดังนั้นจึงห่างไกลจากคำว่า “ผี” มาก

“ผี” ตามความเข้าใจของคนไทยนั้น กินความรวมถึง เปรต อสูร และเทวดา ทั้งสามอย่างนี้มีกล่าวไว้ในพระไตรปิฎก อยู่ในภพที่ต่างจากมนุษย์ พุทธศาสนาถือว่าทั้งหมดนี้ รวมทั้งสัตว์นรก เป็นเพื่อนร่วมทุกข์ ร่วมสังสารวัฏ ที่มนุษย์เราพึงมีเมตตา ขณะเดียวกันไม่ควรเอามาเป็นสรณะ(โดยเฉพาะเทวดา) เพราะไม่ช่วยให้เราพ้นทุกข์ได้เลย อาจทำให้มีกิเลส ความหลง และความประมาทเพิ่มขึ้น