เรียบเรียงโดย นพรัตน์ จิตรครบุรี
มีการคมนาคมที่สะดวกสบาย และความเจริญของประเทศ แต่แทบไม่น่าเชื่อว่าทุกวันนี้ เวลาเจ็บไข้ได้ป่วยชาวบ้านห้วยทับทันยังต้องเดินทาง ไปใช้บริการที่โรงพยาบาลห้วยทับทัน เพราะในตำบลไม่มีกระทั่งสถานีอนามัย
นายเรืองเดช หาญสุทธิชัย นายก อบต. ห้วยทับทัน บุคคลที่ชาวห้วยทับทันให้ความเคารพ ศรัทธาและนับถือ ได้ให้ข้อคิดเห็นเกี่ยวกับกองทุนฯ ว่า ความสุขของชาวบ้านเป็นงานในหน้าที่ของรัฐ ซึ่งต้องประกอบด้วยเจ้าหน้าที่ด้านสุขภาพและองค์การ บริหารส่วนท้องถิ่นที่ต้องรับผิดชอบโดยตรง แต่ อบต.ไม่มีกรอบตำแหน่งเจ้าหน้าที่ด้านสาธารณสุข
ฉะนั้น กองทุนหลักประกันสุขภาพที่ได้รับการสนับสนุนจาก สปสช. จึงเป็นการกระตุ้นให้มีการดำเนินการด้านสุขภาพเร็วขึ้นมากขึ้น สามารถดึงชาวบ้านเข้ามามีส่วนร่วมรับผิดชอบการสร้างเสริมสุขภาพ ของตนเอง ซึ่งจะทำให้ชาวบ้านมีสุขภาพดียิ่งๆขึ้นไป
กองทุนฯ ของ อบต.ห้วยทับทัน เริ่มด้วยการแต่งตั้งคณะกรรมการบริหารกองทุนฯ โดยเน้นการบริหารงานแบบมีส่วนร่วม จากทุกภาคส่วน ประกอบด้วย นายก อบต. ปลัด อบต. นักวิชาการสาธารณสุข สมาชิก อบต. อสม. และตัวแทนหมู่บ้านทุกหมู่บ้านในตำบล
ภาระหน้าที่ของคณะกรรมการกองทุนฯ คือ การเตรียมตัวของตัวเองให้พร้อม โดยการทำความเข้าใจกันก่อนในทีม และได้ร่วมกันวางแผนการดำเนินงานอย่างเป็นระบบขั้นตอนดังนี้
ก่อนเริ่มโครงการหรือทำกิจกรรมใดๆ ทีมงานจะต้องประชาสัมพันธ์ให้ชาวบ้านได้รู้ได้ทราบเพื่อทำความเข้าใจกับคนในชุมชน ผ่านการประชาสัมพันธ์ในรูปแบบต่างๆ ได้แก่ การบอกข่าวผ่านหอกระจายข่าวผ่านทางผู้ใหญ่บ้าน กำนัน และกรรมการกองทุนฯ ทำหนังสือเชิญ (จดหมายข่าว) ทำป้ายประชาสัมพันธ์
และการทำประชาคม โดยคณะกรรมการทุกคนต้องเข้าร่วม ร่วมตอบคำถามและให้ข้อมูล เปิดโอกาสให้ชาวบ้านซักถามประเด็นต่างๆ เช่น กองทุนหลักประกันสุขภาพ คืออะไร ทำไมต้องมีกองทุน กลุ่มเป้าหมายคือใคร ใช้อย่างไร เป็นต้น
หลังจากนั้น ตัวแทนคณะกรรมการกองทุนประจำหมู่บ้าน ได้แก่ อสม. สอบต. ผู้แทนหมู่บ้าน จะประสานงานผู้ใหญ่บ้านหรือกำนัน เพื่อจัดทำแผนสุขภาพชุมชนด้วยการทำประชาคมในแต่ละหมู่บ้าน ซึ่งเป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วม สะท้อนภาพปัญหาสุขภาพที่พบในชุมชนแล้วเสนอความต้องการมายังคณะกรรมการกองทุนสุขภาพระดับตำบล เพื่อเขียนและจัดทำโครงการสร้างเสริมสุขภาพ ให้ครอบคลุมประชาชนทุกกลุ่มอายุ
ด้านงบประมาณดำเนินการสนับสนุน กองทุนสุขภาพตำบลห้วยทับทัน ประกอบด้วย 2 ส่วนหลักโดย สปสช. โอนเงินสมทบ 37.50 บาท/คน/ปี ประมาณเดือนธันวาคม 2549 ได้รับการจัดสรรจำนวน98,625 บาท ร่วมกับท้องถิ่นโอนเงินสมทบ 10 เปอร์เซ็นต์ของเงิน สปสช. จำนวน 10,000 บาท
ผลการดำเนินงานที่ผ่านมา (ปีงบประมาณ 2550) พบว่า โครงการดีเด่นและเห็นเป็นรูปธรรมของ อบต. ห้วยทับทันที่ดำเนินการด้วยเงินกองทุนฯ คือ โครงการดูแลผู้สูงอายุ ได้แก่ โครงการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงวัยห่างไกลโรค โดยได้ตัดแว่นสายตาให้กับผู้สูงอายุและกระตุ้นให้มาตรวจสุขภาพที่โรงพยาบาลเกี่ยวกับโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ซึ่งผู้ที่ได้รับการบริการมีความพึงพอใจมากประมาณร้อยละ 80 โดยเฉพาะผู้สูงอายุและผู้พิการ ที่ได้รับการดูแลสุขภาพและได้รับเงินเบี้ยยังชีพ
ในเรื่องของเกณฑฺ์การวัดว่าประสบผลสำเร็จหรือไม่นั้น คณะกรรมการจะพิจารณาจากความพอใจของผู้ที่ได้รับการบริการ ชาวบ้านมีส่วนร่วมในกิจกรรมสร้างเสริมสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ และการมีสุขภาพที่ดีและการรับบริการที่เหมาะสมในทุกกลุ่มอายุ
การขับเคลื่อนที่มีผลต่อความสำเร็จในการดำเนินโครงการกองทุนฯของ อบต.ห้วยทับทัน จากการเรียนรู้ของทีมงาน การบริหารกองทุนฯ จะประสบความสำเร็จได้ ขึ้นอยู่กับ
ความเข้มแข็งของผู้นำในการตัดสินใจดำเนินการกองทุนฯ โดยคำนึงถึงประโยชน์ของประชาชนเป็นอันดับต้นๆ ในการพัฒนาชุมชน ทีมงานเข้มแข็ง และทำงานด้วยความเข้าใจ
คณะกรรมการกองทุนฯ ต้องเป็นผู้เสียสละในการทำงานและมีจิตอาสา เพื่อที่จะพัฒนาชุมชนของตนเองและเพื่อต้องการให้คนในชุมชน มีสุขภาพแข็งแรง
และการมีส่วนร่วมของประชาชน โดยประชาชน มีส่วนร่วมในการแสดงความคิดเห็นร่วมตัดสินใจ ร่วมเป็นเจ้าของและได้รับการดูแลอย่างทั่วถึง
การสร้างกระบวนการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของประชาชน โดยคณะกรรมการบริหารกองทุนฯ ผู้นำชุมชน โรงพยาบาล และองค์การบริหารส่วนตำบล ทำให้เกิดการบูรณาการงานเป็นเรื่องเดียวกัน เพราะการสร้างหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นเป็นเรื่องของทุกคน ที่ต้องใส่ใจและดูแล
ข้อมูลพื้นฐานประกอบการเขียนโดย
ดร.กฤษณา วุฒิสินธ์
รุ่งอรุณ กระมุทกาญจน์
นัจรินทร์ เนืองเฉลิม
กิ่งแก้ว สุระแสน
นิธิ ปรัสรา
วิทยาลัยการสาธารณสุขสิรินธร อุบลราชธานี
ที่มา ถอดบทเรียน การดำเนินงานระบบหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่
(กองทุนหลักประกันสุขภาพ อบต. และเทศบาล) ในพื้นที่ต้นแบบทั่วประเทศ กรณีศึกษา ภาคเหนือ ภาคอีสาน ภาคกลาง
เลข ISBN : 978-974-379-047-8
ธันวาคม 2551
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น