ก็สงบทั้งภายนอกและภายใน อยู่นิ่ง ๆ ได้ด้วยใจที่เป็นสุข

กบที่พบเห็นตามทางเดินในสวนหรือสำนักอันร่มรื่นกลางดึก ดูเผิน ๆ เหมือนนั่งหลับ เพราะแน่นิ่งไม่ไหวติง แต่ที่จริงมันมีความตื่นตัวอย่างยิ่ง หากมีแมลงโฉบบินมาใกล้ ๆ มันจะตวัดลิ้นจับแมลงเคราะห์ร้ายใส่ปากทันที แล้วก็นั่งนิ่งเหมือนเดิม ไม่แสดงอาการลิงโลดดีใจแม้แต่น้อย

ครูบาอาจารย์บางท่านเปรียบนักภาวนาผู้เจนจบว่าเป็นเหมือนกบ คือ นิ่งสงบแต่ตื่นตัวอยู่เสมอ ถึงคราวทำหน้าที่การงานก็กระฉับกระเฉง ไม่เฉื่อยเนือย ครั้นทำเสร็จ ก็กลับมานิ่งเหมือนเดิม ไม่ว่าสำเร็จหรือล้มเหลว ก็ไม่มีอาการดีใจหรือเสียใจ ตื่นรู้อยู่กับปัจจุบัน พร้อมที่จะทำงานได้ทุกเมื่อ

ภาพเช่นนี้อาจตรงข้ามกับความเข้าใจของหลายคน ซึ่งมองว่าผู้ปฏิบัติธรรมที่ดีต้องเนิบนาบเชื่องช้า เพราะเป็นเครื่องหมายของความสงบสำรวม ถ้าทำอะไรเร็ว ๆ ก็ไม่ถูกต้อง

หลวงพ่อชา สุภัทโท ก็เคยมีความเข้าใจเช่นนี้สมัยเป็นพระหนุ่ม เห็นพระอาจารย์ทองรัตน์ กันตสีโล ศิษย์หลวงปู่มั่น ฉันอาหารเร็วมาก ทำอะไรก็ฉับไวไปหมด แต่กลับสอนศิษย์ให้ฉันช้า ท่านจึงขุ่นเคืองใจมาก แต่ภายหลังจึงรู้ว่าพระอาจารย์ทองรัตน์นั้นเป็นผู้ที่เป็นอยู่อย่างรู้แจ้งและมีสติตลอดเวลา

ผู้มีสติตื่นรู้นั้น ในยามทำงาน ภายนอกดูว่องไว ไม่หยุดนิ่ง แต่ภายในนั้นนิ่งสงบ จิตไม่กระเพื่อม

นอกจากไม่กังวลกับสิ่งที่ยังมาไม่ถึง และปล่อยวางสิ่งที่ผ่านไปแล้ว ยังรักษาใจไม่ให้ขึ้นลงตามอารมณ์ที่มากระทบ ครั้นเสร็จกิจ ก็สงบทั้งภายนอกและภายใน อยู่นิ่ง ๆ ได้ด้วยใจที่เป็นสุข

พระไพศาล วิสาโล
นิ่งได้ด้วยใจสงบ
http://www.visalo.org/article/secret255611.htm