เลือกทอดกฐินที่วัด หรือทำบุญเพื่อส่วนรวม

ไก่ ไดโนซอรัส - กราบนมัสการพระคุณเจ้า หน้าบ้านฝั่งตรงข้ามมีศาลาของกรมทางหลวง ปีที่แล้วเกิดฟ้าผ่าต้นไม้ล้มทับศาลาและเจ้าหน้าที่ได้มารื้อออกแต่ไม่มีการ สร้างขึ้นทดแทน แม่มีเงินก้อนหนึ่งตั้งใจว่าจะทำบุญกฐิน (สี่ปีที่แล้วก็ทำแล้วครั้งหนึ่ง) คิดว่าในวัดมีทุกอย่างครบหมดแล้วเพราะเป็นชุมชนขนาดใหญ่มีคนจองกฐินทุกปี ลูกๆ อยากให้สร้างศาลาริมทางให้คนได้พักมากกว่า แต่แม่คิดว่าทำบุญกฐินได้บุญมากกว่า ขอความกรุณาอาจารย์ชี้แนะด้วยค่ะ

พระไพศาล วิสาโล - พุทธศาสนามองว่า การทำบุญกับคนดี มีความประพฤติดีงาม หรือผู้ที่ทำประโยชน์แก่ส่วนรวม ย่อมเกิดอานิสงส์มากกว่า ดังนั้นจึง “ได้บุญ” มากกว่าทำกับคนทั่วไป ดังนั้นจึงมีความเชื่อว่าทำบุญกับพระหรือกับวัดนั้น ได้บุญมากกว่า เพราะพระเป็นผู้มีศีล เป็นบุคคลของส่วนรวม ทำประโยชน์แก่สังคม (ทั้งทางธรรมและทางโลก) เช่นเดียวกับวัด ซึ่งเป็นศูนย์กลางของชุมชน อะไรที่เป็นของวัด ก็เป็นของชุมชนด้วย โดยเฉพาะในสมัยก่อนหรือแม้แต่ในชนบทปัจจุบัน

แต่ทุกวันนี้มีความเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นหลายอย่าง วัดสูญเสียความเป็นศูนย์กลางของชุมชนไป ส่วนพระก็มีบทบาทต่อส่วนรวมน้อยลง (แม้แต่ทางธรรม) ดังนั้นการทำบุญกับพระหรือกับวัด จึงไม่ได้หมายความว่าจะเกิดประโยชน์กว้างขวางอย่างแต่ก่อน แม้กระนั้นก็ยังเป็นสิ่งที่สมควรทำอยู่ แต่ควรทำอย่างมีวิจารณญาณเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ส่วนรวม ขณะเดียวกันก็ควรวางใจให้ถูกเพื่อเกิดความสงบในจิตใจและลดละกิเลส (เช่น ไม่ทำบุญโดยหวังรวยหรือได้โชคลาภอย่างเดียว)

อย่างไรก็ตาม ไม่ควรคิดว่าทำบุญกับพระหรือวัดเท่านั้นที่ได้บุญ ทำบุญกับส่วนรวม เช่น การให้ทานเพื่อสาธารณประโยชน์ก็เป็นบุญเหมือนกัน บุญอย่างนี้ควรทำมาก ๆ เพราะทุกวันนี้ผู้คนละเลยส่วนรวมมาก คิดถึงแต่ตัวเองเป็นหลัก ดังนั้นอาตมาจึงเห็นด้วยกับความคิดของคุณที่อยากสร้างศาลาริมทางหรือสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อส่วนรวม แต่ก็ไม่ควรคิดว่า ต้องเลือกอย่างใดอย่างหนึ่งระหว่างทอดกฐิน กับสร้างที่พักคนเดินทาง โดยเฉพาะสำหรับคนแก่คนชรา จะนึกถึงวัดมากเป็นพิเศษ หากท่านอยากทอดกฐิน ลูก ๆ ก็ควรอนุโมทนาด้วย แต่ควรแนะนำท่านว่าทอดกฐินอย่างไรจึงจะเป็นประโยชน์สูงสุด เช่น ทอดแก่วัดที่ขาดแคลน หรือทอดเพื่อสนับสนุนการศึกษาของพระสงฆ์สามเณร เป็นต้น คนแก่เมื่อได้ทอดกฐินแล้วจะมีความสุขใจ ความสุขนี้สามารถเป็นประโยชน์แก่ท่านแม้ในวาระสุดท้ายของชีวิต คือเมื่อระลึกนึกถึงแล้ว ก็เกิดปีติ ทำให้สิ้นลมอย่างสงบได้