การวางแผนชีวิตแบบพุทธ

Sarun K Viriyasiripong - ในพุทธศาสนา มีการสอนเรื่องการตั้งเป้าหมายและวางแผนชีวิต อย่างไรครับ

พระไพศาล วิสาโล วิสัชนา - พุทธศาสนาสอนว่า การดำเนินชีวิตของคนเราควรมีจุดหมาย ๓ ขั้น ขั้นแรกคือการบรรลุประโยชน์ปัจจุบัน (ทิฏฐธัมมิกัตถะ) ได้แก่ มีสุขภาพดี มีอาชีพสุจริต มีสถานภาพดี มีครอบครัวผาสุก เรียกง่าย ๆ ว่า ประโยชน์หรือความสุขทางโลก

ขั้นต่อมาคือ บรรลุประโยชน์เบื้องหน้า (สัมปรายิกัตถะ) หรือความสุขทางใจ ได้แก่ ความอบอุ่นใจ มีเครื่องยึดเหนี่ยวทางใจ (เพราะศรัทธา) มีความภูมิใจในชีวิตที่สะอาด (เพราะศีล) มีความอิ่มใจในชีวิตที่มีคุณค่า เอื้อเฟื้อผู้อื่น (เพราะมีจาคะ) มีความแกล้วกล้ามั่นใจในการแก้ปัญหาชีวิต (เพราะมีปัญญา) และมีความโล่งจิตมั่นใจ (เพราะทำกรรมดี)

ขั้นสุดท้ายคือ บรรลุประโยชน์สูงสุด (ปรมัตถะ) ได้แก่ จิตใจที่ไม่หวั่นไหวแม้มีอะไรมากระทบ มีจิตโปร่งโล่งเบา เกษมศานต์มั่นคงเป็นอิสระ ทั้งนี้เพราะมีปัญญารู้ทันธรรมดาของชีวิต

จะทำเช่นนั้นได้ก็ต้อง หมั่นฝึกฝนตน ตามหลักไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา โดยไม่จำเป็นต้องทำทีละอย่าง สามารถทำร่วมกันไปได้ แต่จุดเน้นอาจแตกต่างตามวัยและโอกาส