ปายาสิเทพบุตร

[๔๔๑] สมัยต่อมา ท่านควัมปติไปพักกลางวัน ณ เสรีสกวิมานที่ว่างเปล่าอยู่เนืองๆ ลำดับนั้น ปายาสิเทพบุตรเข้าไปหาท่านพระควัมปติถึงที่อยู่ไหว้แล้วยืนอยู่ ณ ที่สมควร ท่านพระควัมปติถามปายสิเทพบุตรว่า "ท่านเป็นใคร"

ปายาสิเทพบุตรตอบว่า "ข้าพเจ้าคือเจ้าปายาสิ ขอรับ"

ท่า นพระควัมปติถามว่า "ท่านเป็นผู้มีทิฏฐิอย่างนี้ว่า แม้เพราะเหตุนี้ โลกอื่นไม่มี โอปปาติกสัตว์ไม่มี ผลวิบากแห่งกรรมที่ทำดีและทำชั่วไม่มี" จริงหรือ

ปายาสิเทพบุตรตอบ ว่า "จริงขอรับ ข้าพเจ้าเคยมีทิฏฐิอย่างนั้นว่า "แม้เพราะเหตุนี้ โลกอื่นไม่มี โอปปาติกสัตว์ไม่มี ผลวิบากแห่งกรรมที่ทำดีและทำชั่วไม่มี" แต่พระผู้เป็นเจ้ากุมารกัสสปะได้ชี้นำให้ข้าพเจ้าออกจากทิฏฐิชั่วนั้นแล้ว"

ท่านพระควัมปติถามว่า "ก็อุตตรมาณพผู้เป็นเจ้าหน้าที่ในการให้ทานของท่านไปเกิดที่ไหน"

ปา ยาสิเทพบุตรตอบว่า "อุตตรมาณพผู้เป็นเจ้าหน้าที่ในการให้ทานของข้าพเจ้าให้ทานโดยเคารพ ให้ทานด้วยมือของตน ให้ทานโดยความนอบน้อม ไม่ใช่ให้ทานอย่างโยนทิ้ง หลังจากตายแล้ว ไปเกิดในสุคติโลกสวรรค์อยู่ร่วมกับพวกเทพชั้นดาวดึงส์ ส่วนข้าพเจ้าให้ทานโดยไม่เคารพ ไม่ให้ทานด้วยมือของตน ให้ทานโดยความไม่นอบน้อม ให้ทานอย่างโยนทิ้ง หลังจากตายแล้วเข้าถึงความเป็นผู้อยู่ร่วมกับพวกเทพชั้นจาตุมหาราช คือ ได้วิมานว่างเปล่าชื่อเสรีสกวิมาน ท่านควัมปติขอรบ ขอท่านจงไปมนุษยโลกประกาศอย่างนี้ว่า "ท่านทั้งหลายจงให้ทานโดยเคารพ ให้ทานด้วยมือตนเอง ให้ทานโดยความนอบน้อม อย่ให้ทานอย่างโยนทิ้ง เจ้าปายาสิทรงให้ทานโดยไม่เคารพ ไม่ทรงให้ทานด้วยมือของพระองค์ ทรงให้ทานโดยความไม่น้อบน้อม ทรงให้ทานอย่างโยนทิ้ง หลังจากถึงชีพตักษัยแล้วได้เข้าถึงความเป็นผู้อยู่ร่วมกับพวกเทพชั้นจาตุ มหาราช คือได้วิมานว่างเปล่าชื่อ เสรีสกวิมาน ส่วนอุตตรมาณพผู้เป็นเจ้าหน้าที่ในการให้ทานของเจ้าปายาสินั้นให้ทานโดย เคารพ ให้ทานด้วยมือของตน ให้ทานโดยความนอบน้อม ไม่ใช่ให้ทานอย่างโยนทิ้ง หลังจากตายแล้วไปเกิดในสุคติโลกสวรรค์อยู่ร่วมกับพวกเทพชั้นดาวดึงส์"

ต่อมา เมื่อท่านพระควัมปติกลับมาสู่มนุษยโลกแล้วได้ประกาศอย่างนี้ว่า

ท่าน ทั้งหลาย จงให้ทานโดยเคารพ ให้ทานด้วยมือของตน ให้ทานโดยความนอบน้อม อย่าให้ทานอย่างโยนทิ้ง เจ้าปายาสิทรงให้ทานโดยไม่เคารพ ไม่ทรงให้ทานด้วยพระหัตถ์ของพระองค์ ทรงให้ทานโดยไม่นอบน้อม ทรงให้ทานอย่างโยนทิ้ง หลังจากชีพิตักษัยแล้วเข้าถึงความเป็นผู้อยู่ร่วมกับพวกเทพชั้นจาตุมมหาราช คือได้วิมานว่างเปล่าชื่อเสรีสกวิมาน ส่วนอุตตรมาณพผู้เป็นเจ้าหน้าที่ในการให้ทานของเจ้าปายาสิให้ทานโดยความ เคารพ ให้ทานด้วยมือของตน ให้ทานโดยความนอบน้อม ไม่ใช่ให้ทานอย่างโยนทิ้ง หลังจากตายแล้วไปเกิดนสุคติโลกสวรรค์ ได้อยู่ร่วมกับพวกเทพชั้นดาวดึงส์


คำถาม เสรีสกวิมาน
ในที่สุดพระเจ้าปายาสิก็ยอมละทิฐิที่ไม่ดีเสีย เลื่อมใสพระกุมารกัสสป ขอถึงพระรัตนตรัยเป็นอุบาสกตลอดชีวิต หลังจากนับถือพระพุทธศาสนาแล้ว พระเจ้าปายาสิก็ทรงเริ่มบำเพ็ญทาน แต่ของที่ทรงให้นั้นเป็นของเลว ๆ

มาณพคนหนึ่งชื่ออุตตระเป็นเจ้าหน้าที่ในทานนั้น ทำไปอธิษฐานไปว่า ชาติหน้าขออย่าได้เจอ อย่าได้อยู่ร่วมกับพระเจ้าปายาสิอีกเลย

พระเจ้าปายาสิทรงทราบเรื่องนี้ จึงทรงรับสั่งให้ให้ทานด้วยของอย่างเดียวกับที่ทรงใช้สอยเอง

อุตตรมาณพนั้นให้ทานด้วยความเต็มใจ ให้ด้วยความเคารพ
เมื่อสิ้นชีพแล้ว อุตตรมาณพไปเกิดเป็นเทพชั้นดาวดึงส์ ส่วนพระเจ้าปายาสิไปเกิดในหมู่เทพชั้นจาตุมหาราช (ตํ่ากว่าชั้นดาวดึงส์) ในเสรีสกวิมานอันว่างเปล่า เพราะให้ทานอย่างไม่เคารพ ให้แต่ของเลวเป็นทาน (ทั้งๆ ที่ตอนหลังให้ทานด้วยของอย่างเดียวกับที่ทรงใช้สอยเองแล้วก็เถอะ)